En etkili el yıkama yöntemi hangisi?

Tuvaleti kullandıktan sonra, yemekten önce, toplu taşıma araçlarına bindikten sonra ellerimizi yıkamamız gerektiğini, böylece hastalıkların önleneceğini hemen herkes bilir. Ama bu işi her zaman doğru yapanların oranı sadece yüzde 5.

Üç bin kişinin gözlenmesiyle elde edilen verilere göre, umumi tuvaletleri kullananların yüzde 10'u ellerini yıkamadan çıkıyor, yıkayanların ise yüzde 33'ü sabun kullanmıyor. Ellerimizi sürekli yüzümüze ve ağzımıza götürdüğümüz için yıkanmamış ellerden mikropların vücudumuza giriş kaynağı olur. Brezilya ve ABD'de yapılan araştırmalarda, kamuya açık alanlarda saatte 3,3 kez elimizle farklı yüzeylere dokunduğumuz, 3,6 kez ise ağzımıza ve burnumuza götürdüğümüz görüldü.

Yani ellerimizi düzgün yıkamamız gerektiği kesin. Ama bunun en doğru yöntemi nedir? Elleri iyi temizlemek için sıcak su mu kullanmalı?

Çoğu kişi ellerimizi sıcak suyla yıkamanın daha etkili olduğuna inanır. Isının bakterileri öldürdüğü doğru. Yemekleri bu yüzden kaynayıncaya dek ısıtırız. Ellerimizi yıkadığımız sıcak suyun da etkili olması için deriyi yakacak ısıda olması gerekir. Örneğin, salmonella bakterisi 55 derece sıcaklıkta bile 10 dakika canlı kalabilir. Elleri bu sıcaklıktaki suyla 30 saniyeden fazla yıkadığınızda ciddi yanıklar oluşur.

Elleri farklı sıcaklıkta sularla (4,4 ile 50 derece arasında) yıkadıktan sonra ne kadar mikrop kaldığını görmek için Florida'da bir deney yapıldı. Deneklerin elleri bakteri bakımından zengin çiğ kıymaya dokunduktan sonra belli sıcaklıktaki suyla yıkandı. Ellere lastik eldiven geçirildi ve bakterileri toplamak için eldivenin içine özel bir sıvı eklendi. Ellere bir dakikalık masaj uygulanarak bakterilerin sıvıya geçmesi sağlandı. Sonra bu sıvılar bir pipetle toplanarak laboratuvarda incelendi. Eller ister sıcak ister soğuk suyla yıkansın aynı miktarda bakteri kaldığı görüldü.

Fakat bu deney için belli bir el yıkama süresi uygulanmıştı. Oysa gerçek hayatta suyun aşırı sıcak veya soğuk olması yıkama süresini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle umumi tuvaletlerde ılık su el yıkama süresinin uzamasını sağlayabilir.

HÜRRİYET