ABD'DE KARA CUMA ŞOKU

KAYNAK: Statesman Journal.com
ÇEVİRİ: Ayda Çayır/ NP GRUP

ABD ’de yılın en yoğun alışveriş gün olan Kara Cuma alışveriş furyası yüzünden bir trajediye sahne oldu.

Long Island’da Wal-Mart outlet mağazasının bir çalışanı sabahın erken saatlerinde kapılara üşüşen müşterilerin izdihamı yüzünden yaşamını yitirdi. Yoldan geçen hamile bir bayanın yanı sıra, en az dört çalışanın  da yaralandığı bildirildi.

Bu ve benzer yaralanma olaylarıyla ilgili medyada yer alan görüntüler yaşanan alışveriş çılgınlığını gözler önüne seriyor. TV, diz üstü bilgisayar, DVD uğruna bir insanın hayatını yitirmiş olması kafalarda soru işareti bırakıyor. Ekonomik durgunluk yaşanan duyarsızlık ve ilgisizliği anlamlandırmaya yetmiyor.

Polis çılgın kalabalığın yaklaşık 2 bin kişi olduğu görüşünde. Polis soruşturma amacıyla dükkanı geçici olarak kapatma kararı verdiğinde, alışverişe devam etmek isteyen öfkeli müşterilerin direnişiyle karşılaşmış. Trajedi görüntüleri polis tarafından detaylı incelense de, ölümden sorumlu kişileri tespit etmek neredeyse imkansız gibi gözüküyor .

Pay kapma ve rekabet arzusu

American Psychiatric Association’dan Dr. Prasanna pek çok faktörün bu duruma yol açtığı kanısında. Dr. Prasanna öncelikle bu durumdan Kara Cuma’yı gündeme taşıyan medyayı sorumlu tutuyor. Ona göre insanları saran pay kapma ve rekabet arzusu bu çılgınlığı körüklemiş. "Tüm bunlara alışverişin bağımlılık yapan yönü de eklendiğinde, şükran gününün gerçek anlamını karartan bir Kara Cuma yaşanmış oldu.

İç gözleme dayalı kültür

Pati bu kombine faktörlerin kalabalık histerisine yol açtığını belirtiyor. Bir kişi histerik hale geldiğinde, onun bu ruh hali trajedi yaşanana kadar başkalarına da bulaşıyor. Pati giderek Amerikalıların yardım etmekten daha fazla ürktüklerine dikkat çekiyor. Ve mental ve fiziksel sağlığı korumak adına iç gözleme dayalı, yeni bir kültür oluşturulmasının önemini vurguluyor. 

Bu tip olayların önünü almak için Kara Cumayı sermayeye dönüştürmek isteyen ticaretle uğraşan kişiler de önceden hazırlıklı olmalıdır. Otoriteler en kötü senaryoları göz önünde bulundurmalı ve ileri tedbirlerle kalabalığın denetimini sağlamalıdır.

Mucize beklentisi yanlış

Bu amaçla Best Buy ve Office Depot stoklanan ürün sayısıyla kuyruğa giren müşteri sayısını eşleştirmeye yönelik sistemler geliştirdiler. Bu sistem erken kuyruğa girenleri ödüllendiriyor. Böylece mucize beklentisi içinde olanlara eli boş dönecekleri çok önceden duyuruluyor. Bu mükemmel bir çözüm değil belki ama Kara Cuma’ların trajediye dönüşmesini engelleyebileceği düşünülüyor.