ANTİSTRES AYRAN

A.A
 
Aşırı terlemeyle vücutta oluşacak su kaybının ayranla karşılanabileceği bildirildi. Ayranın, antistres besinler listesinin ilk sırada.

Uludağ Üniversitesi (UÜ) Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi  Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Tayar, yaz aylarında artan sıcaklığın, durgun hava ve aşırı nemin yaşamı  olumsuz etkilediğini söyledi.

Sıcaklığın vücutta yol açtığı olumsuz durumların “termal stres” olarak  tanımlandığını ifade eden Tayar, “Termal stres denilen olay, sıcak ortamlarda  kalanların vücutta biriken ve dışarı atılamayan ısıdan rahatsız olmaları  sonucunda ortaya çıkar. Bu rahatsızlık nefes sıklaşması, baş ağrısı, baş dönmesi,  zihinsel yorgunluk, çabuk sinirlenme veya geç algılama, bitkinlik, işe karşı  ilgisizlik gibi semptomlarla kendini belli eder” dedi.

Tayar, çevre ısısı arttığı zaman damarların genişleyeceğini, terlemeyle  tuz kaybedildiğinden tansiyonun (kan basıncı) düşebileceğini dile getirerek,  şöyle konuştu:

“Tansiyonun düşmesini engellemek için kalp dakikada normalde pompaladığı  kan miktarını artırmak zorunda kalır, kısacası kalbin işi artar. Kalp ve dolaşım  sorunlarından uzakta, rahat bir yaz geçirmek için sıcak ve nemli havaya karşı  herkesin alabileceği önlemler vardır. Vücut ter yoluyla su ve mineral  kaybettiğinden bu kayıp en iyi şekilde, vücut direncini artıracak ayran içerek  kapatılmalıdır.”
        
AYRAN GİBİSİ YOK
        
Mustafa Tayar, yoğurt ve ayran üretiminde kullanılan laktik asit  bakterilerinin kanser, enfeksiyon, mide-bağırsak hastalıkları ve astım gibi  hastalıkları önleyici etkilerine bakıldığı ve tüm bu hastalıkların oluşmasında en  önemli nedenin bağışıklık sistemi olduğunun saptandığını belirterek, yoğurdun  bağışıklık sistemini uyarıcı etkisinin olduğunu bildirdi.

Bunaltıcı sıcaklarla birlikte görülen aşırı terlemenin, sıvı kaybını daha  da artırıp bıkkınlık ve bezginliğe yol açacağını vurgulayan Tayar, şöyle devam  etti:

“Yaz mevsiminde günlük ortalama en az 2.5 litre su tüketimi bu  şikayetlerin su kaybı sebebiyle ortaya çıkmasını önler. Aldığımız sıvı elektrolit  adı verilen sodyum ve klorür iyonlarından zengin olmalıdır. Bu sebeple yaz  aylarında bolca ayran tüketilmelidir. Uygun ve lezzetli bir kalsiyum ve fosfor  kaynağı olan ayran, özellikle kemik ve dişlerin oluşumunu destekler. Kalsiyum  yanında, vitamin (Vitamin A, Vitamin B12, Vitamin D, Vitamin B2, Vitamin B6,) ve  protein içeren ayran düzenli beslenmede önemli gıdaların başında gelmektedir.”
        
ANTİSTRES GIDA AYRAN
        
Özellikle triptofan adlı maddeyi içeren besinlerin sakinleştirici etkiye  sahip olduğunu ifade eden Tayar, “Kalsiyum açısından zengin besinler de  gevşetici bir etkiye sahiptir. Bolca triptofan ve kalsiyum içeren ayran,  antistres besinler listesinin ilk sıralarında yer alır. Ayran ayrıca, vücudun  sıvı akışını dengelemek ve normal kan basıncını sağlamak için gerekli potasyumu  sağlar, kasların kasılmasına yardımcı olur” dedi.

Prof. Dr. Tayar, fazla fosfor içerdiği için kalsiyum emilimini azaltan  kola gibi karbonatlı içeceklerden kaçınılmasını önererek, kolalı içeceklerin  çocuk ve gençlerde vücudun yeterli vitamin almasını önlediğini anlattı.

Çocukların göz, kemik ve bağışıklık sisteminin sağlıklı gelişmesi için  süt ve ayranın önem taşıdığını vurgulayan Tayar, kolalı içecekleri fazlaca  tüketen 2-17 yaş grubunda, vücudun yeterli ölçüde A vitamini alamadığını, bunun  da gözlerin ve vücudun savunma sisteminin güçlenmesini engellediğini bildirdi.

Tayar, uzun yıllardan beri kullanılan fermente ürünlerin, bağırsak  düzensizliklerinin giderilmesinde, özellikle çocuk ve yetişkinlerde karşılaşılan  ishallerin tedavisinde önemli rol oynadığını belirterek, şöyle devam etti:

“Gezginlerin yer değiştirmelerinde görülen ve 'turist ishali' olarak  adlandırılan rahatsızlıkların düzeltilmesinde, antibiyotik tedavisi sırasında  karşılaşılan ishallerin önlenmesinde yine bu ürünlerin büyük yararı görülüyor.  Yoğurt bakterilerinin antikanserojen etkileri araştırmalar sonucunda ortaya  konmuştur. Özellikle iki tür etkinin söz konusu olduğu anlaşılmıştır. Bunlardan  birincisi kanserin başlangıcını önlemek, ikincisi de tümör hücrelerinin  gelişimini geriletmek şeklinde kendini göstermiştir. Bu geleneksel içeceğimiz,  vücutta ödem yapan sıvıların toplanmasını da önler.”

Yoğurt bakterilerinin kolesterol miktarını azaltıcı etkilerinin de  bulunduğunu ifade eden Tayar, şunları kaydetti:

“Bunların yanı sıra ayran, toksik maddelerin nötralizasyonunu sağlar.  Ayran, bağırsak, florasının stabilizesini artırır ve düzenler, sindirim  sistemindeki olumsuzlukların giderilmesine yardımcı olur. Birçok sindirim  bozukluğu üzerinde tedavi edici etki yapan ayranın, ishal, gaz oluşumu, peklik,  kalın bağırsak iltihabı, mide, bağırsak iltihabı gibi rahatsızlıklara karşı  olumlu etkileri vardır.”