Bağımlılar mantıklı seçimler yapabiliyor

Ucuz uyuşturucu crack kokainin çekim gücü sorgulanıyor. Bağımlılar mantıklı seçimler yapabiliyor.Ucuz uyuşturucu crack kokainin çekim gücü sorgulanıyor. Bağımlılar mantıklı seçimler yapabiliyor. Carl Hart şimdilerde deneklerine laboratuvarda son derece ucuz bir uyuşturucu olan crack kokain içiriyor. Ama Hart'ın uyuşturucuyla tanışması, çocukluk günlerine kadar gidiyor. Yoksulluk içinde büyüyen Hart, akrabalarının crack kokain bağımlısı olmasına, sefalet içinde yaşamalarına ve annelerinden para çalmasına tanıklık etti. Çocukluk arkadaşlarının hastanelere ve morglara düştüğünü gördü. Bu bağımlılar, crack kokainin kölesi olmuştu. Tıpkı kokaine alıştırılan bir laboratuar faresinin açlıktan ölmek üzere olmasına rağmen yemek yerine kokaini seçmesi gibi. Crack kokain o kadar güçlü bir dopamin uyarıcısıydı ki, bağımlılar yeni bir doza karşı koyamıyordu. En azından bu, 1990'larda ilk araştırmalarına başladığı zamana kadar Hart'ın düşüncesiydi. O da birçok araştırmacı gibi, beyindeki dopamin akt ivitesini bloke ederek bağımlılığa karşı nörolojik bir tedavi bulmayı ve bu sayede insanların kokain, eroin ve bağımlılık yaratan diğer uyuşturuculara olan isteklerini bitirmeyi umuyordu.

BAĞIMLILIKTAN KURTULUN!

Bağımlıları incelemeye başlayınca, uyuşturucuların aslında o kadar da karşı konulamaz olmadığını gördü. New York'taki Columbia Üniversitesi'nde psikoloji doçenti olan Hart, "Eroin ve metamfetamin kullanan kişilerin yüzde 80 ila 90'ı bağımlı olmuyor. Bağımlı olan küçük bir grupsa, karikatürize edilen bağımlı profiline hiç uymuyor" diyor. Gazeteye ilan veren Hart, bağımlılara farmakolojik kalitede kokainden yapılan crack kokain kullanıp 950 dolar kazanacaklarını söylemiş. İlana cevap verenlerin çoğu, tıpkı Miami'de büyürken tanıdıkları gibi, düşük gelirli mahallelerden gelen siyahî erkeklerdi. Denek olmak için deney boyunca birkaç haftalığına bir hastane koğuşunda kalmaları gerekiyordu. Her günün başında hemşireler bir tüpün içine belli miktarda krack kokain yerleştiriyordu. Deneklerin gözleri bağlanıp o gün ne büyüklükte bir doz aldıklarını görmeleri engelleniyordu. Her bir katılımcıya gün içinde aynı dozu almaları için daha fazla fırsat tanınıyordu. Ama alternatif olarak hastaneden çıktıkları zaman kendilerine verilecek olan 5 dolar nakit para ya da 5 dolarlık bir hediye çeki gibi farklı ödülleri de seçebiliyorlardı. Doz yüksek olduğunda, denekler genelde o gün crack kokain içmeye devam ediyordu. Ama doz düşürüldüğünde, nakit para ya da hediye çeki için eroinden vazgeçiyordu. Hart, "Crack kokain yerine alternatif olarak önlerine bir şey sunulduğunda, mantıklı ekonomik seçimler yapıyorlardı" diyor. Hart metamfetamin bağımlılarını da laboratuarına getirdi ve benzer şekilde mantıklı kararlar aldıkları ortaya çıktı. Alternatif ödül miktarını 20 dolara yükselttiğinde, crack kokain ve met bağımlıların tümünün nakit parayı seçtikleri ortaya çıktı. Bu bulgular Hart'ın büyürken tanık olduklarını yeniden düşünmesini sağladı. Hart, bunlara "High Price" isimli yeni kitabında yer verdi. Hart bize korkunç hikâyeler anlatıyor (annesi ona çekiçle saldırmış, babası üzerine bir tencere kaynar şerbet dökmüş) ve sonra istatistiksel açıdan önemli olan eğilimleri arıyor. Bazı çocukların crack kokain bağımlısı anne babaları tarafından terk edilmiş olabileceğini söylüyor ama kendi ailesi de dâhil bazı ailelerin uyuşturucudan önce de dağılmış olduğunu belirtiyor. Hart, büyük ölçüde büyükannesi tarafından büyütülmüş. Kuzenleri sefil bir halde barakalarda yaşayan bağımlılara dönüşmüş olabilir ama crack kokain hayatlarına girmeden önce de okuldan atılmış ve işsiz kalmışlardı. Crack kokain ve metamfetamin yoksul semtlerde ve kırsal kesimlerde büyük bir sorun olabiliyor ama bunun nedeni, uyuşturucuların çok güçlü olmaları değil. 46 yaşındaki Hart, "Seçeneklerin olmadığı yoksul bir semtte yaşıyorsanız, size geçici bir zevk verecek uyuşturucuyu almaya devam etmenin bir mantığı var" diyor. Hart, "En önemli faktör çevre. Sürekli kokain tüketmek isteyen fareler, yalnız büyüdükleri için strese giren farelerdi. Ama onlara tatlı verip diğer farelerle oynamalarına müsaade ettiğinizde, kokain istemekten vazgeçiyorlar" diyor. Uyuşturucu karşıtları şüpheyle yaklaşabilir ama diğer bilim insanları Hart'ın çalışmasından bir hayli etkilenmiş durumda. Uyuşturucu bağımlılığı hakkında araştırmalar yapan Kentucky Üniversitesi'nden Psikolog Craig R. Rush, "Carl'ın söyledikleri ikna edici ve verilere dayanıyor. Uyuşturucu bağımlılığının zararlı olmadığını söylemiyor, uyuşturucuların insanları çılgına çevirmediğini söylüyor. Alternatif verildiğinde uyuşturucu kullanmayı bırakabilirler" diyor. THE NEW YORK TIMES