Bebeklerde Otizm Nasıl Anlaşılır?
Bebeklerde otizm belirtileri erken dönemde gözlemlenebilir; ancak teşhis genellikle 18 aydan sonra konulmaktadır. Erken belirtileri fark etmek, çocukların gelişimini desteklemek açısından önemlidir. Bebeklerde otizm belirtileri arasında; Göz Teması Eksikliği, Sosyal İletişim Eksikliği, Seslere Tepkisizlik,Oyun ve İlgi Alanlarında Tekdüzelik, Taklit Etme ve İşaret Etmede Zorluk, Motor Gelişimde Gecikme veya Tekrarlayan Hareketler, Duyusal Hassasiyetler bulunmaktadır.
Bebeklerde Otizm Belirtileri
İşte bebeklerde otizmin bazı erken belirtileri:
Göz Teması Eksikliği: Bebekler genellikle yüzlere ve gözlere ilgi gösterirler. Otizmli bebekler, göz teması kurmakta zorlanabilir veya bu konuda isteksiz olabilirler.
Sosyal İletişim Eksikliği: Adına tepki vermemek, gülümseme veya duygusal yanıt göstermemek gibi sosyal etkileşimlerde sınırlılık görülebilir. Bebekler, diğer insanlarla iletişim kurmakta zorlanabilir.
Seslere Tepkisizlik: Çoğu bebek seslere veya adının çağrılmasına karşı tepki verir. Otizmli bebeklerde bu tür tepkilerin daha az olduğu gözlemlenebilir.
Oyun ve İlgi Alanlarında Tekdüzelik: Bebekler genellikle oyuncaklarla etkileşim kurmayı ve farklı nesnelerle oynamayı sever. Otizmli bebeklerde ise oyuncaklarla sınırlı, tekrar eden oyunlar veya bazı nesnelere aşırı ilgi görülebilir.
Motor Gelişimde Gecikme veya Tekrarlayan Hareketler: Otizmli bebeklerde sallanma, elleri çırpma gibi tekrarlayan hareketler görülebilir. Motor gelişimde gecikmeler de bu durumun bir belirtisi olabilir.
Taklit Etme ve İşaret Etmede Zorluk: Bebekler genellikle jestleri, mimikleri taklit etmeye çalışır. Otizmli bebekler, işaret etme, el sallama veya başka hareketleri taklit etmekte zorlanabilirler.
Duyusal Hassasiyetler: Ses, ışık, dokunma gibi duyusal uyarıcılara aşırı hassasiyet gösterebilirler veya bu tür uyarıcılara ilgi göstermeyebilirler.
Bu belirtilerin tümü her bebekte görülmeyebilir ve her bebekte otizm farklı şekillerde kendini gösterebilir. Erken belirtilerden şüphelenildiğinde bir çocuk gelişim uzmanına veya çocuk psikiyatristine başvurmak, gerekli değerlendirmeleri yapmak ve erken destek için önemlidir.
Bebeklerde Otizm Belirtileri Nelerdir ?
Bebeklerde otizm belirtileri genellikle yaşamın ilk yıllarında fark edilebilir ve çoğunlukla sosyal iletişim, davranışlar ve duyusal hassasiyetlerde kendini gösterir. İşte bebeklerde otizmin sıkça gözlemlenen belirtileri:
Göz Teması Eksikliği: Bebekler normalde yüzlere, özellikle de gözlere odaklanır. Otizmli bebeklerde göz teması kurmaktan kaçınma veya göz teması kurmama durumu yaygın olabilir.
Adına Tepki Vermeme: Bebeğin adına seslenildiğinde tepki vermemesi, işitme sorunu olmamasına rağmen adını duymazmış gibi davranması otizm belirtisi olabilir.
İlgi Göstermeme: Çoğu bebek, ebeveynleriyle veya çevresindekilerle paylaşım yapmak için işaret etme, gösterme gibi hareketler yapar. Otizmli bebeklerde bu tür hareketlerin eksikliği veya başkalarıyla ilgi paylaşmama durumu görülebilir.
Sosyal İletişim Zorlukları: Gülümsememe, yakınlık kurma isteğinin olmaması veya sosyal etkileşimlere karşı isteksizlik gibi durumlar erken dönemde gözlemlenebilir.
Tekrarlayan Hareketler (Stimming): Ellerini çırpma, sallanma, başını tekrar tekrar vurma gibi tekrarlayan hareketler gözlemlenebilir.
Taklit Etme Eksikliği: Normalde bebekler, etrafındaki kişilerin jest ve mimiklerini taklit etmeye çalışır. Otizmli bebeklerde bu yeteneğin gelişmemesi veya eksik kalması yaygın olabilir.
Oyun Oynama Biçiminde Tekdüzelik: Bebeklerin çoğu hayal gücüne dayalı oyunlar oynar; otizmli bebeklerde ise oyuncakları belirli bir sırada dizme gibi tekrar eden ve monoton oyun türleri görülür.
Duyusal Hassasiyet: Işık, ses veya dokunmaya karşı aşırı hassasiyet gösterebilirler veya bu tür uyarıcılara karşı ilgisiz kalabilirler.
Motor Gelişimde Gecikmeler: Otizmli bebeklerde bazı motor becerilerin gelişiminde gecikme olabilir veya bazı motor hareketlerde zorlanma görülebilir.
Yalnız Oyun Oynama Eğilimi: Sosyal oyunlara ve başkalarıyla etkileşime karşı isteksizlik gösterebilir, daha çok yalnız oyun oynamayı tercih edebilirler.
Bu belirtiler her bebekte farklı şiddette ve şekilde ortaya çıkabilir. Eğer bu belirtilerden birkaç tanesi gözlemleniyorsa, bir çocuk gelişim uzmanı veya çocuk psikiyatristine başvurarak değerlendirme yapılması faydalı olacaktır. Erken teşhis ve müdahale, gelişim açısından büyük önem taşır.
Otizm belirtileri ilk 6 ay nelerdir?
Otizmin ilk 6 ayda ortaya çıkan belirtileri daha az belirgin olabilir, ancak bazı davranışlar dikkat çekici olabilir. İşte bebeklerde ilk 6 ayda görülebilecek otizm belirtileri:
Göz Teması Eksikliği: Bebekler genellikle yüzlere, özellikle de gözlere odaklanır ve göz teması kurar. Otizmli bebeklerde ise göz teması kurmaktan kaçınma veya ilgisizlik görülebilir.
Sosyal Gülümseme Eksikliği: Bebekler genellikle 2-3 aylıkken ebeveynlerine veya tanıdık yüzlere gülümser. Otizmli bebeklerde sosyal gülümseme daha az gözlenir veya geç ortaya çıkabilir.
Adına veya Seslere Tepki Vermeme: Normalde bebekler, 3-4 aylıkken adlarına veya seslere tepki vermeye başlar. Ancak otizmli bebekler, işitme sorunu olmamasına rağmen seslere karşı ilgisiz olabilir.
Ses ve İfade Eksikliği: Bebekler genellikle 4-6 aylıkken agulama, gıgıldama gibi sesler çıkarır. Otizmli bebeklerde bu sesler ya daha az duyulabilir ya da hiç çıkmayabilir.
Sakinleştirilme Güçlüğü: Otizmli bebekler kucaklanarak veya ebeveynleri tarafından sakinleştirildiğinde kolayca rahatlamayabilir. Sakinleştirme çabalarına tepkisiz kalabilirler.
Anne veya Baba ile İlişki Kurmada Zorluk: Bebekler genellikle ebeveynleriyle güçlü bir bağ kurar. Ancak otizmli bebekler bu bağları kurmada zorluk yaşayabilir veya ebeveynlerinin varlığına daha az tepki verebilir.
Duyusal Hassasiyetler: Bazı bebekler ışık, ses veya dokunmaya karşı aşırı hassas olabilir ya da bu uyaranlara ilgisiz kalabilir.
İfade Eksikliği: İlk 6 ayda bebeklerin yüz ifadeleri genellikle zengin ve çeşitli olur. Otizmli bebeklerde yüz ifadeleri daha sınırlı veya daha tekdüze olabilir.
Bu belirtiler her bebekte aynı şekilde görülmeyebilir ve kesin tanı koymak için çok erken olabilir; ancak erken belirtilerden bazıları varsa, çocuk doktoruna danışmak faydalı olabilir. Erken gözlem ve takip, gelişim desteklerinin daha hızlı sağlanmasına olanak tanır.
Otizmli bebekler neleri yapamaz?
Otizmli bebekler, sosyal iletişim, davranışlar ve duyusal tepkiler açısından diğer bebeklerden farklı olabilir. Bu bebekler bazı sosyal ve iletişimsel becerileri erken dönemde geliştirmekte zorlanabilir. İşte otizmli bebeklerin genellikle zorlandığı bazı beceriler:
Göz Teması Kurmak: Otizmli bebekler, yüzlere veya gözlere uzun süre bakmakta zorlanabilir ya da bu konuda isteksiz olabilir. Bu durum, erken dönemde sosyal bağlantı kurma konusunda bir işaret olabilir.
Adına Tepki Vermek: Otizmli bebekler, genellikle adlarına veya seslere tepki vermekte zorlanır. Bu durum, işitme problemi olmadığından emin olunmasına rağmen dikkat çekicidir.
Gülümsemek ve Sosyal Tepki Vermek: Bebekler, diğer insanların yüz ifadelerine ve özellikle de gülümsemelerine karşılık verir. Otizmli bebeklerde, sosyal gülümseme ve karşılık verme gibi tepkilerde eksiklik olabilir.
Basit İşaret ve Jestleri Takip Etmek veya Yapmak: Normalde bebekler, el sallama, gösterme veya işaret etme gibi jestleri öğrenmeye başlar. Ancak otizmli bebekler bu tür işaretleri yapmada veya taklit etmede zorluk yaşayabilir.
Sesli Tepkiler Vermek veya Ses Çıkarmak: Otizmli bebekler, normalde görülmesi beklenen agulama, sesli tepki verme ya da gıgıldama gibi sesleri daha az çıkarabilir.
Dikkat Çekme Amaçlı Hareketlerde Bulunmak: Bebekler genellikle dikkat çekmek veya ilgi toplamak için sesler çıkarır ya da jestler yapar. Otizmli bebeklerde bu tür davranışlar daha nadir görülür.
Oyuncaklarla Farklı Şekillerde Oynamak: Bebekler, oyuncaklarla çeşitli yollarla etkileşim kurar. Otizmli bebeklerde oyuncakları belirli bir sırayla dizme gibi tekrar eden oyun davranışları daha sık görülebilir.
Ses veya Işığa Uygun Tepki Vermek: Otizmli bebekler, bazen yüksek ses, ışık veya dokunma gibi uyaranlara karşı aşırı tepki gösterebilir ya da tamamen ilgisiz kalabilirler.
Bu beceriler her otizmli bebekte farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Her belirti, otizmi işaret etmeyebilir; fakat erken yaşlarda bu tür davranışlar gözlemleniyorsa bir çocuk gelişim uzmanına veya çocuk psikiyatristine danışmak yararlı olabilir. Erken tanı ve destekleyici müdahaleler, çocuğun gelişimini olumlu yönde etkileyebilir.
Paylaş