Çay İçmenin Yararları ve Zararları Nelerdir?

Çay dünya çapında yaygın bir içecektir. Farklı tür ve tatlara sahip olan çay tüm dünyada tüketiliyor. Çok sayıda çalışma, çeşitli çayların bağışıklık sisteminizi güçlendirebileceğini, iltihapla savaşabileceğini ve hatta kanser ve kalp hastalığını önleyebileceğini gösterdi.  Aynı miktarda siyah demlenmiş çay 47 mg, yeşil çay ise sadece 28 mg kafein içerir.

Çay birçok farklı kültürde önemli bir içecektir. Hiçbir kalorisi olmayan çay, düşük kalorili bir diyete harika bir katkıda sağlar. Dünyanın her yerindeki insanlar binlerce yüzyıldır çay içiyor ve bunun iyi bir nedeni var.

Bazı çaylar diğerlerine göre daha fazla sağlık avantajı sağlarken, düzenli olarak çay içmenin sağlığınız üzerinde kalıcı bir etkiye sahip olabileceğine dair pek çok kanıt var.

Çayın Sağlığa Faydaları Nelerdir?

Çaydaki kafein seviyeleri içtiğiniz türe göre değişir ancak genel olarak çay kahveden çok daha az kafein içerir. 8 onsluk bir fincan siyah kahve, 96 miligram (mg) kafein içerir. Aynı miktarda siyah demlenmiş çay 47 mg, yeşil çay ise sadece 28 mg kafein içerir. Zencefil veya nane gibi popüler bitki çayları kafein içermez.

Çay Nelere İyi Gelir?

Çay ayrıca bilişsel sorunlar, kalp hastalığı, felç, diyabet ve daha fazlası dahil olmak üzere birçok rahatsızlığın daha düşük riskiyle ilişkilidir.

Ancak çayın içinde farkında olmadığınız ve sağlığınızın farklı yönlerine katkıda bulunan birçok başka besin ve mineral olabilir. İşte bilmeniz gerekenler.

ÇAYIN BESİN DEĞERLERİ

Musluk suyuyla demlenmiş bir fincan çayın besin değerleri şunlardır:

- Kalori: 2
- Yağ: 0 g
- Kolesterol: 0mg
- Sodyum: 7mg
- Toplam karbonhidrat: 1g
- Şekerler: 0g
- Protein: 0g

Birçok çayda bulunan besinler ve önemli mineraller şunları içerir:

- Flavonoidler
- Kateşinler
- Polifenoller
- Potasyum
- Fosfor
- Magnezyum
- Bakır
-  Çinko
- Kalsiyum
- Florür

Ancak bu minerallerin çoğunun yalnızca az miktarlarda bulunduğunu unutmamak önemlidir. Çay ve çay yapraklarının yapımında uygulanan dehidrasyon ve kaynatma işlemi, mevcut birçok besin maddesini ortadan kaldırır.

Çayın Sağlığa Potansiyel Faydaları

Çay sadece lezzetli olmakla kalmıyor, aynı zamanda suya iyi bir alternatif oluşturuyor, aynı zamanda mevcut besin maddeleri ve mineraller genel sağlığınıza katkıda bulunabilir. Çay içmek tek başına herhangi bir sağlık sorununa çözüm veya tedavi olmasa da, sağlıklı bir beslenme düzenine kolaylıkla entegre edilebilir. İşte çayın sağlık açısından birkaç önemli faydası.

Düşük Kolesterol

Siyah çay, vücudunuz için sağlık yararları olan theaflavinler ve thearubiginleri (antioksidanlar) içerir. Bir çalışma, diyetinizde tüketildiğinde hiperkolesterolemiyi (yüksek kolesterol) hafifletmeye yardımcı olduklarını buldu.

Azalan Hiperglisemi Riski

Aynı çalışma, siyah çay theaflavinleri ve thearubiginlerinin de hiperglisemi veya yüksek kan şekeri riskinin azalmasına katkıda bulunduğunu gösterdi.

Daha Düşük Kanser Riski

Yeşil ve siyah çaylar ayrıca bitki bazlı gıdalarda bulunan mikro besinler olan önemli polifenolleri de içerir. Bu çay türlerinde bulunan polifenoller, kanser hücresi büyümesinin ve hayatta kalmasının sağlıklı düzenlenmesiyle ilişkilendirilerek kansere yakalanma riskinin azalmasına yol açar.

Daha İyi Uyku Kalitesi ve Daha Düşük Depresyon Riski

Papatya da dahil olmak üzere bazı çaylar, insanların günün sonunda rahatlamasına, daha iyi uyuyabilmesine ve rahatlayabilmesine yardımcı olmak için tüketilir. Papatya çayının doğum sonrası kadınların daha iyi uyumalarına ve depresyonlarını hafifletmelerine yardımcı olduğu bulunmuştur.

Daha Fazla Odaklanma ve Uyanıklık

Kafeinin bilişsel işlevler üzerindeki etkilerini doğru bir şekilde anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor. Ancak bazı çalışmalar, bazı çaylarda bulunan kafeinin düşük dozda ve düzenli olarak tüketilmesinin daha iyi odaklanma ve uyanıklığa katkıda bulunabileceğini göstermiştir.

Çayın Potansiyel Riskleri

Çay içmenin çok fazla sağlık riski yoktur. Ancak siyah çay ve yeşil çay da dahil olmak üzere bazı çaylar yüksek düzeyde kafein içerdiğinden, içerken dikkat etmeniz gereken birkaç nokta vardır.

Çok Fazla Kafein Alımı

Çok fazla kafein tükettiğinizde kalp atışlarınızın hızlanması, kaslarınızda titreme, baş ağrısı, sinirlilik, kaygı ve uykusuzluk gibi belirtilerle karşılaşabilirsiniz. Bununla birlikte, bu semptomlar daha çok, en güçlü çaylardan bile daha fazla kafein içeren çok fazla kahve içmekle ilişkilidir.

ÇAY ÇEŞİTLERİ VE FAYDALARI

Beyaz Çayın Faydalar

Hoş bir tada sahip olduğu bilinen beyaz çay, anavatanı Çin ve Hindistan olan Camellia sinensis bitkisinden gelir. Aynı zamanda en az işlenen çay çeşididir. Araştırmalar, yüksek düzeydeki antioksidanlar sayesinde çeşitli kanser türleriyle mücadelede en etkili çay olabileceğini gösteriyor. Beyaz çay, dişleri güçlendiren, plakla savaşan ve dişleri asit ve şekere karşı daha dirençli hale getiren yüksek miktarda florür, kateşinler ve tanenler içerdiğinden dişleriniz için de faydalı olabilir.

Bitki Çayının Faydaları

Bazen tisanes olarak da adlandırılan bitki çayları, beyaz çaylara çok benzer, ancak çay yapraklarına ek olarak şifalı bitkiler, baharatlar, meyveler veya diğer bitkilerin bir karışımını da içerirler. Bitki çayları kafein içermez, bu yüzden sakinleştirici özellikleriyle tanınırlar. Her biri benzersiz faydalara sahip çok sayıda bitki çayı türü vardır. En popüler bitkisel çaylardan bazıları şunlardır:

Papatya Çayı
Adet ağrısını ve kas spazmlarını azaltmaya yardımcı olur, uykuyu ve rahatlamayı iyileştirir ve stresi azaltır.

Rooibos  Çayı
Kan basıncını ve dolaşımını iyileştirir, kötü kolesterolü düşürürken iyi kolesterolü artırır, saçları güçlü ve cildi sağlıklı tutar ve alerjilerden kurtulmayı sağlar.

Nane Çayı
Mide rahatsızlığını yatıştırabilen ve kabızlığa, irritabl bağırsak sendromuna ve hareket hastalığına çare olabilen mentol içerir. Bu çay çeşidi aynı zamanda gerilim tipi baş ağrıları ve migren ağrılarını da hafifletir.

Zencefil Çayı
Sabah bulantılarına karşı savaşmaya yardımcı olur, kronik hazımsızlığı tedavi etmek için kullanılabilir ve osteoartritin neden olduğu eklem ağrısını hafifletmeye yardımcı olur

Hibiskus Çayı

Tansiyonu ve yağ seviyelerini düşürür, genel karaciğer sağlığını iyileştirir, sağlıksız tatlılara olan isteği ortadan kaldırabilir ve böbrek taşı oluşumunu önleyebilir

Yeşil Çayın Faydaları

Yeşil çay, yaprakların tavada pişirme veya kavurma yöntemi kullanılarak ısıyla işlendiği Çin'den ve yaprakların daha çok buharda pişirildiği Japonya'dan gelir. Yeşil çay, kötü kolesterolü düşürerek ve kanın pıhtılaşmasını azaltarak kalp sağlığınızı iyileştirmeye yardımcı olabilecek flavonoidler açısından son derece yüksektir. Araştırmalar bu tür çayların aynı zamanda kan basıncını, trigliseritleri ve toplam kolesterolü düşürmeye de yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Diğer araştırmalar yeşil çayın karaciğer, meme, prostat ve kolorektal kanserler üzerinde olası bir etkiye sahip olduğunu buldu. Bu çay çeşidinin aynı zamanda antiinflamatuar olduğu da kanıtlanmıştır, bu da cildinizin temiz ve parlak kalmasına yardımcı olur.

Matcha Çayı

Son yıllarda yeşil çayın bir çeşidi olan Matcha'nın popülaritesi arttı. Matcha, gölgede yetişen çay çalılarının yapraklarının tamamından elde edilen çok ince, yüksek kaliteli bir yeşil çay tozudur. Yaprakları sindirilen tek çay türü olduğundan matcha, normal yeşil çaydan çok daha fazla antioksidan içerir. Aslında bazıları bir fincan matcha'nın 10 fincan normal yeşil çaya eşdeğer olduğunu öne sürdü.

Siyah Çayın Faydaları

Siyah çay, yeşil çay yapımında kullanılan aynı bitki olan Camellia sinensis bitkisinin yapraklarından yapılır. Ancak yapraklar kurutulur ve fermente edilir, bu da siyah çaya daha koyu bir renk ve daha zengin bir tat verir.

Diğer pek çok çeşidin aksine, siyah çay kafeinlidir, bu nedenle alımınızı takip etmek önemlidir. Kendinize bir fincan siyah çay doldurduğunuzda iltihapla mücadele eden ve sağlıklı bağışıklık fonksiyonunu destekleyen flavonoidlerden faydalanırsınız.

Ancak siyah çayın sağlıklı özelliklerinden faydalanmak için sadece içmek zorunda değilsiniz. Acıyı hafifletmek ve şişliği azaltmak için buharda pişirilebilir, soğutulabilir ve ardından küçük kesikler, sıyrıklar ve morluklar üzerine basılabilir. Siyah çay banyosu ayrıca cilt döküntüleri ve zehirli sarmaşık gibi rahatsızlıkların neden olduğu iltihaplanmayı da hafifletebilir.

Oolong Çayı Faydaları

Oolong çayı, yeşil ve siyah çay yapımında kullanılan aynı bitkiden yapılan geleneksel bir Çin çayı çeşididir. Aradaki fark, çayın nasıl işlendiğidir: Yeşil çayın çok fazla oksitlenmesine izin verilmez, ancak siyah çayın siyaha dönene kadar oksitlenmesine izin verilir. Oolong çayı ikisinin arasında bir yerde olduğundan kısmen oksitlenmiştir. Bu kısmi oksidasyon, oolong çayının renginden ve karakteristik tadından sorumludur.

Oolong çayı, kaygıyı azaltan, uyanıklığı ve dikkati artıran bir amino asit olan l-theanine'i içermesiyle dikkat çekiyor. Bilim insanları l-theanine'in Parkinson ve Alzheimer hastalıkları gibi bilişsel hastalıkların önlenmesine yardımcı olabileceğini buldu.

Oolong çayı aynı zamanda iltihabın azaltılması, kanserlerin büyümesinin önlenmesi ve tip 2 diyabet riskinin azaltılmasıyla bağlantılı olan polifenoller açısından da zengindir.

Kaçınılması Gereken Çaylar

Çayların çoğunluğu sağlığınız için faydalı olsa da şu çeşitlerden uzak durmak isteyebilirsiniz:

- Hızlı kilo vereceğinizi öneren moda diyetler için hazırlanan detoks çayları. Bu çaylar genellikle sağlığınıza zararlı olabilecek müshillerle birlikte gelir.

-  En sevdiğiniz mağaza zincirinden şık çay latteleri ve içecekler. Yeşil çay latte gibi bu içeceklerin bazıları sağlıklı görünse de şeker yüklüdür.

- Aynı zamanda şeker, kalori ve karbonhidrat yüklü olan ve besin değeri çok az olan veya hiç olmayan son moda baloncuklu çaylar.

- Potansiyel olarak alerjiyi tetikleyebilecek bitki çayları. Pek çok bitki çayı, bazı kişilerin alerjisi olan farklı türde meyveler, şifalı bitkiler, baharatlar ve çiçekler içerir. Alerjiniz varsa yeni bir bitki çayı tüketmeden önce mutlaka paketin üzerindeki içerikleri okuyun.