Çiçek aşısı, genellikle vaccinia virüsü adı verilen canlı, ancak hastalığa neden olmayan bir virüs kullanılarak hazırlanır. Vaccinia virüsü, çiçek virüsü ile aynı aileden gelir ve bağışıklık sisteminin çiçek hastalığına karşı koruyucu bir yanıt oluşturmasını sağlar. Genel olarak, çiçek hastalığı şu anda doğal yollarla yayılmadığı için çiçek aşısı yalnızca bu tür yüksek riskli gruplara yapılmaktadır. Normalde, genel nüfusun bu aşıya ihtiyacı yoktur.

Çiçek Aşısı Nedir?

Çiçek aşısı, çiçek hastalığına karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Çiçek hastalığı (variola), çok bulaşıcı ve ölümcül bir hastalıktı ve yüzyıllar boyunca dünya genelinde ciddi salgınlara yol açmıştı. Hastalık, 20. yüzyılın ortalarına kadar yaygındı, ancak Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından başlatılan küresel aşılama kampanyaları sayesinde 1980 yılında tamamen yok edildi. Çiçek hastalığı, tarihte tamamen ortadan kaldırılan ilk bulaşıcı hastalıktır.

Çiçek aşısı, genellikle vaccinia virüsü adı verilen canlı, ancak hastalığa neden olmayan bir virüs kullanılarak hazırlanır. Vaccinia virüsü, çiçek virüsü ile aynı aileden gelir ve bağışıklık sisteminin çiçek hastalığına karşı koruyucu bir yanıt oluşturmasını sağlar. Çiçek aşısı hastalığın yayılmasını durdurmada çok etkili olmuş ve hastalığın tamamen yok edilmesinde kilit bir rol oynamıştır.

Çiçek hastalığı artık doğal yollarla yayılmadığı için, rutin olarak çiçek aşısı uygulanmamaktadır. Ancak, biyolojik savaş tehdidine karşı bazı özel durumlarda ve laboratuvar çalışanlarına hâlâ uygulanabilmektedir.

Çiçek aşısı nedir, en son ne zaman yapıldı? Çiçek aşısı Türkiye'de var mı, yapılıyor mu?

Çiçek aşısı, çiçek hastalığına karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Aşı, çiçek virüsüyle aynı aileden gelen vaccinia virüsü içerir ve vücudun bağışıklık sistemi çiçek hastalığı virüsüne karşı koruyucu bir yanıt geliştirir. Çiçek aşısı, tarihte bir hastalığı tamamen yok eden ilk aşı olarak önemlidir.

En son ne zaman yapıldı?

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) başlattığı geniş çaplı aşılama kampanyaları sonucunda çiçek hastalığı 1980 yılında tamamen yok edilmiştir. Bunun ardından, çiçek aşısı genel halk sağlığı programlarında uygulanmamaya başlandı. Çiçek aşısı, en son 1970'lerin sonlarında dünya genelinde düzenli olarak yapıldı. 1980'de çiçek hastalığının ortadan kaldırıldığı ilan edildikten sonra, çiçek aşısı sadece özel durumlarda, biyoterörizm tehdidine karşı bazı askeri personel ve laboratuvar çalışanlarına uygulanmaktadır.

Çiçek aşısı Türkiye’de var mı, yapılıyor mu?

Türkiye’de de diğer ülkelerde olduğu gibi, çiçek hastalığının yok edilmesiyle birlikte rutin olarak çiçek aşısı uygulanmamaktadır. Çiçek hastalığına karşı yaygın bir aşı kampanyası olmadığı için, halkın bu aşıyı yaptırması gerekmez. Ancak, çiçek hastalığına karşı korunma gerektiren özel meslek grupları veya biyolojik tehditler için bazı istisnalar olabilir.

Özetle, Türkiye’de çiçek aşısı mevcut değildir ve genel halk için rutin olarak yapılmamaktadır.

En son kaç doğumlular çiçek aşısı oldu?

Çiçek hastalığının dünya genelinde yok edilmesinden önce yapılan aşılamalar, 1980 yılına kadar sürdü. Türkiye de bu sürece dahil olduğundan, çiçek aşısı son olarak 1970'lerin sonlarına kadar doğanlara uygulandı. Dünya Sağlık Örgütü, 1980'de çiçek hastalığının tamamen ortadan kaldırıldığını ilan ettikten sonra rutin aşılama programları sona erdi.

Bu bağlamda, en son 1970'lerin sonlarında doğanlar çiçek aşısı olmuş olabilir. Özellikle 1979 ve öncesinde doğan kişiler, çiçek aşısı olmuş olma ihtimali taşır. 1980 sonrasında doğanlara ise çiçek aşısı rutin olarak uygulanmamıştır.

Çiçek aşısı kimlere yapılır?

Çiçek aşısı, çiçek hastalığı 1980'de ortadan kaldırıldığı için genel nüfusa rutin olarak yapılmamaktadır. Ancak bazı özel durumlarda ve belirli risk gruplarında hâlâ uygulanabilir. Çiçek aşısı, şu kişiler için gerekli olabilir:

Laboratuvar Çalışanları: Çiçek hastalığı virüsü üzerinde çalışan veya benzer virüslerle araştırma yapan laboratuvar personeline çiçek aşısı yapılabilir. Bu, bir kaza veya laboratuvar kaçağı riskine karşı önlem olarak uygulanır.

Askeri Personel: Çiçek hastalığının biyolojik bir silah olarak kullanılma riski göz önüne alındığında, bazı askeri personel, özellikle biyolojik savaş tehdidine karşı görev alanlar, aşılanabilir.

Acil Durum Personeli: Biyolojik tehdit durumunda hızlı müdahale etmesi gereken sağlık personeli, afet yönetimi ekipleri ve güvenlik güçleri de çiçek aşısı olabilir.

Biyoterörizm Riski Altındaki Kişiler: Biyoterörizm riski olan bölgelerde veya durumlarda çalışanlar, bu tehditle başa çıkmak için çiçek aşısı yapılabilir.