Facebook çok büyük oynuyor

Hali hazırda dünyanın en büyük sosyal ağı olan Facebook şimdi de, mobil mesajlaşmada dünya lideri olan WhatsApp'ı satın alarak yeni bir küresel alanın en büyük oyuncusu olmak istiyor.

Hali hazırda dünyanın en büyük sosyal ağı olan Facebook şimdi de, mobil mesajlaşmada dünya lideri olan WhatsApp'ı satın alarak yeni bir küresel alanın en büyük oyuncusu olmak istiyor.

Uygulamaların dünya çapındaki sıralamasını takip eden araştırma şirketi App Annie'nin CEO'su Bertrand Schmitt, "WhatsApp kendi kategorisindeki en büyük şirket. Facebook'un onu satın alması küresel ölçekle ilgili bir şey" diyor. Facebook 19 Şubat'ta, WhatsApp'ı 19 milyar dolara satın almak için anlaşma imzaladığını açıkladı . Anlaşma Facebook'un bu masrafsız mesajlaşma uygulamasının büyük bir pazar payına sahip olduğu Meksika, Almanya ve Hindistan gibi ülkelerdeki kullanıcı sayısını önemli ölçüde artıracak. Ayrıca bu anlaşma Facebook'a; Japonya'daki Line ve Çin'deki WeChat gibi diğer yenilikçi mesajlaşma şirketleriyle rekabet etme şansı sunacak. Araştırma şirketi Analysys Mason'a göre, mobil internet mesajlaşma uygulaması kullanıcılarının yaklaşık yüzde 45'i WhatsApp'ı kullanıyor. Facebook'un yaptığı en büyük satın alma işlemi olan bu anlaşma, ana faaliyet alanı olan sosyal ağa bel bağlamak yerine kullanıcıların mobil cihazları için çeşitli uygulamalar geliştirmeyi amaçlayan çalışmaların bir parçası. Facebook aynı zamanda, daha geniş çaplı bilgi paylaşımı yerine teke tek veya çok küçük gruplar halinde iletişim kuran kişi sayısındaki artıştan yararlanmayı hedefliyor. WhatsApp, çok büyük bir hızla büyüdü. 2009'da kurulan şirket, kullanıcıların yaklaşık beşte birinin -yani 450 milyon aboneden 100 milyonunun- son dört ayda geldiğini açıkladı. App Annie'ye göre kullanıcıların yüzde 55'ten fazlası Batı Avrupa, Meksika, Hindistan, Brezilya ve ABD'den. Ancak Facebook'a insanlara farklı şekillerde ulaşma fırsatı sunan anlaşma, dünyanın en büyük telekomünikasyon şirketlerinden bazılarıyla -örneğin ABD'li AT&T ve Alman Deutsche Telekom- artan bir rekabet ve gerilim olasılığı da yaratıyor. Telekom şirketleri SMS için uyguladıkları yüksek ücretler nedeniyle yı l larca tüketicilerin öfkesini çekti. Ama WhatsApp benzeri uygulamalar tüketicilere ucuz veya bedava mesaj gönderme olanağı sunuyor. Mesela WhatsApp yılda 1 dolar alıyor. Üstelik ilk yıl ücret almıyor. İspanyol Telefonica ve İngiliz Vodafone gibi şirketler son on yılda, SMS hizmetinden elde ettikleri yüksek kâra güvendi. Londra merkezli araştırma şirketi Ovum'un verilerine göre, tüketicilerin pahalı SMS'lerden ucuz çevrimiçi mesajlaşma hizmetlerine yönelmesiyle, küresel operatörler geçen yıl toplam 32 milyar dolarlık gelir kaybı yaşadı. Bazı operatörler internet mesajlaşma hizmetlerini yasaklamayı denedi. 2011'de karşılaştığı büyük sorunların sebebi olarak WhatsApp'ı gösteren Hollandalı telekom şirketi KPN bunlardan biri. Ancak ülkedeki kanun koyucular sonradan, KPN'in rakip mesajlaşma hizmetlerinin veri trafiğine karşı ayrımcı l ık yapamayacağına hükmetti. Uzmanlar Facebook'un, bu cep telefonu operatörleriyle girdiği rekabette hâlâ güçlü bir konumda olduğunu belirtiyor. Yaklaşık 1.2 milyarı bulan küresel kullanıcı sayısına sahip Facebook, dünya çapındaki akıllı telefonlara en çok indirilen uygulamalardan biri. Facebook kullanıcılarını kızdırma korkusu yüzünden, çok az operatör bu şirketin hizmetlerini engellemeyi düşünebilir. Ovum'dan Steven Hartley "Telekom şirketleri WhatsApp benzeri hizmetlerin büyümesine karşılık vermekte zorlandı. Nihayet bir şeyler yaptıklarında, mesajlaşma şirketleri pazarı çoktan ele geçirmişti" diyor. Her gün milyonlarca yeni kullanıcı toplayan WhatsApp, yakında bir milyar kullanıcıya ulaşacak. Facebook'un 16 milyar dolarlık nakite ve hisseye ek olarak 3 milyar dolarlık sınırlı hisse -yani kendi piyasa değerinin onda birini- vererek girdiği kumarın esas nedeni bu sayılar. Şirket, telefon görüşmeleri giderek azalırken mobil cihazlardan atılan kısa mesajların payının artmaya devam edeceğini düşünüyor. Facebook'un kurucu CEO'su Mark Zuckerberg, şirketin belli bir aşamadan sonra bu kullanıcılardan büyük paralar kazanabileceğine inanıyor. Facebook önemli bir stratejik amacı da gerçekleştirdi: Baş rakibi Google'ın WhatsApp'ı almasını engellemek. Sadece 55 çalışanı olan W hatsApp, G oogle'ın y akın zamanda yaptığı 10 milyar dolarlık teklifi beğenmedi. Facebook'un kullanıcı sayısına gelirden daha çok önem vererek yeni bir internet balonu oluşturduğuna dair kaygılar var. Ama Silikon Vadisi'ndeki mantığa göre, Facebook gerçekten iyi bir anlaşma yapmış olabilir. Google 2006'da YouTube'u 1,6 milyar dolara satın aldığında, çılgınca davranmakla eleştirilmişti. YouTube, şimdi internetin en büyük video platformu. Facebook'un 2012'de Instagram'ı 1 milyar dolara alması da kötü bir yatırım olarak değerlendirilmişti. Ama bugün Instagram büyüyüp reklam satmaya başlarken, bu yatırım da gayet hesaplı görünüyor. Facebook WhatsApp'ta yalnızca kazançlı bir reklam modeli değil iletişimin geleceğini -mobil, çok platformlu, ucuz ve uluslararası- de görüyor. Şirket WhatsApp kul lanıcı larının sayısını ve bunların ürünlere ayırdığı zamanı artırabilirse, teorik olarak ileride para kazanabilir. Zuckerberg "Dünyada bir milyar kullanıcı sayısına ulaşan hizmetlerin hepsi inanılmaz değerli. Önümüzün açık olduğunu görüyoruz" diyor. Yüzde 15 ile 20 arası mülkiyet payı karşılığında WhatsApp'a yaklaşık 60 milyon dolar yatıran risk sermayesi şirketi Sequoia Capital, bunun 50 kat fazlası (yani 3 milyar dolar) kazanç elde edecek. Michigan Üniversitesi'nden Profesör Erik Gordon, "Bu ölçekteki getiriler, risk sermayesi şirketlerinin büyük bir başarı kazanma olasılığı kadar iflas etme riski de bulunan yeni kurulmuş şirketlere büyük paralar yatırmaya devam etmesini sağlıyor" diyor. THE NEW YORK TIMES