GÜÇLÜ BİR HAFIZA İÇİN

Prof. Dr. Osman Müftüoğlu

Belleğinizi güçlendirmek ve güçlü bir hafızaya sahip olmak zor değil. Prof. Dr. Osman Müftüoğlu anlattı.

Dokuzuncu Cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel'in en önemli özelliklerinden biri, dillere destan belleğidir.

Ve sağlığındaki pek çok şey gibi belleği bugün de pırıl pırıldır. Bunun nedeni, bana göre güçlü genetik mirasıdır. Başka etkenler de var. Sayın Demirel çok okuyan, entelektüel yoğunluğu yüksek ve bunu hiçbir zaman azaltmayan biridir. Ayrıca sağlığına da çok iyi bakmaktadır. Eğer bellek konusunda bir şeyler yapmak istiyorsanız Dokuzuncu Cumhurbaşkanımızı örnek alabilirsiniz.

BELLEK gücümüz (hafızamız) birçok şeyden etkileniyor. Genetik mirasınız güçlü olsa bile sağlığınıza dikkat edip, bazı kötü alışkanlıklardan vazgeçmezseniz belleğinizi güçlendirmeniz de korumanız da mümkün olmuyor. Bellek gücünüzü etkileyen çok şey var. Örneğin, alışkanlıklarınız çok önemli. Sigara içmek, alkolü fazla kaçırmak, tembel biri olmak, uyku sorunları yaşamak, sürekli olarak beyini etkileyebilen ilaçları kullanmak zorunda kalmak (ya da ruhsal gevşeticileri, uyku ilaçlarını sorumsuzca kullanmak) belleği olumsuz etkiliyor. Özellikle sigara, belleğe zarar veriyor. Sigara, beyin damarlarını hasta ederek akciğer fonksiyonlarını bozup, beynin oksijenlenmesini engelliyor. Ayrıca kan damarlarını büzüp, beynin beslenmesini güçleştiriyor. Sigara, bellek için de zehirden farksızdır. Sigara içmeye devam eden birinin belleğini nasıl koruyacağı telaşına düşmesi ve belleğine destek olmak için avuç avuç ginkgo biloba içmesinin hiçbir faydası olmaz.

BESİNLER ÖNEMLİ

Belleğiniz beslenmenizden de etkilenir. B vitaminlerinden özellikle folik asit, B6 ve B12 vitaminlerinden zengin beslenenlerde belleğin gücü artıyor. Yani fındık, ceviz, süt, yoğurt, et, balık, meyveler, yeşil yapraklı sebzelerin sofradan hiç eksik edilmemesi gerekiyor. Omega-3 yağlarından zengin yiyeceklerin (balık, ceviz) belleğe iyi geldiği, buna karşılık Omega-6 yağlarının, trans yağların ve doymuş yağların belleği olumsuz yönde etkilediği biliniyor.

Belleğinizi hastalıklarınız da etkileyebiliyor. Bu özellikle bazı nörolojik hastalıklarda sık görülen bir durum. Örneğin Parkinson hastalığı, epilepsi (sara), mültiple skleroz (MS), beyin iltihabı (ansefalit), beyin boşluklarında dolaşan sıvının fazlalığı (normal basınçlı hidrosefali), beyin zarı iltihabı (menenjit), geçirilmiş felçler belleğe zarar veriyor. Eğer kafaya alınan bir darbe beyin sarsıntısına yol açmaya yetecek kadar ciddiyse ve sık sık tekrarlayacak olursa (boksörler) bellek bozulabiliyor. Ve tabiî ki hepinizin bildiği Alzheimer hastalığında da bellek yavaş yavaş gücünü kaybediyor.

TANSİYON HASTALARI DİKKAT

Tiroit bezi tembelliği (hipotroidi) belleği olumsuz yönde etkiliyor. Bu özellikle durgunluk, kilo alma, halsizlik ile birlikte olan bellek kayıplarında dikkati çeken bir durum. Şeker hastalarında bellek problemleri sık görülüyor. Tansiyon hastalarının da bellekleri konusunda dikkatli olmaları gerekiyor. Yaşlanmanın bizzat kendisi de doğal olarak belleği olumsuz yönde etkiliyor. Özellikle yaşla birlikte erkeklerde testesteron, kadınlarda östrojenin azalması bellek kaybını tetikliyor. Belleği güçlü tutmak biraz da dikkat ve çaba istiyor.

BEYNE FAYDALI YİYECEKLER

- Ceviz, fındık, badem ve diğer yağlı tohumlar
- Meyveler (elma, üzüm, portakal, muz)
- Sebzeler (semizotu, lahana grubu, pancar)
- Tam buğdaylı tahıl ürünleri
- Bakliyat grubu
- Yumurta
- Balık
- Kırmızı et
- Yoğurt
- Beyne zararlı yiyecekler
- Şeker
- Alkollü içecekler
- Çay ve kahvenin fazlası
- Fast-food yiyecekler
- Unlu ve nişastalı besinler
- Doymuş yağlar