KARAR ANNEDE

A.A

Araştırmada, satın alma kararında anne ve babanın ürün gruplarının özelliklerine  göre sorumluluğu paylaştıkları belirlendi.

Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim  Üyesi Yrd. Doç. Dr. Olgun Kitapcı ve Araştırma Görevlisi İ.Taylan Dörtyol,  Sivas'ta "Tüketici satın alma karar sürecinde aile bireylerinin etkileri:  Kadının değişen rolü Sivas ilinde bir uygulama" konulu araştırma yaptı.

Anket çalışmasında geçen yıl bin 186 hanede yüz yüze görüşmeler sonucu  yapılan araştırmada, aile bireylerinin ürün gruplarına yönelik satın alma  kararlarındaki etkileri incelendi.

On sekiz yaşından küçük kişilerin çocuk olarak nitelendirildiği  araştırmada belirlenen 16 farklı ürün grubunun 8'inde babanın, 7'sinde annenin,  sadece 1'inde ise çocukların satın alma kararında etkin olduğu görüldü.

Satın alma kararlarına babanın etkisi incelendiğinde sırasıyla otomobil  (yüzde 94.8), sigorta (yüzde 93), banka işlemlerinde (yüzde 90.6), erkek bakım  (yüzde 88.8), erkek giyim (yüzde 80.4) ve konut (yüzde 79.2) ürün gruplarında  babanın en etkili karar alıcısı olduğu ortaya çıktı. Yine babanın, okul (yüzde  47.7) ve tatil (yüzde 68.1) ile ilgili satın alma kararlarında da en etkili aktör  konumunda olduğu, ancak söz konusu ürün gruplarında babanın etkisinin önceki ürün  gruplarındaki gibi yoğun olmadığı görüldü.

Annenin de bayan bakım (yüzde 90.5) ve bayan giyim (yüzde 87.4) ürün  gruplarında en etkili karar verici olduğu belirlendi. Bununla birlikte genel  olarak ev içi harcamalarda da annenin etkinliğinin daha fazla olduğu saptanırken,  bu grubun gıda (yüzde 60.7), mobilya (yüzde 56.4), temizlik malzemesi (yüzde  55.6) ve beyaz eşya (yüzde 52.1) gibi ürünlerin satın alımında en etkili söz  sahibi olduğu ortaya çıktı.

Araştırmada, annenin çocuklarla ilgili ürün satın alımlarında babaya  göre, okul seçiminde ise babanın, anneye göre daha etkin olduğu belirlendi.

Çocukların ise sadece oyuncak (yüzde 52.3) satın alma sürecinde en etkili  aktör olduğunun ortaya çıktığı araştırmada, çocuk giyiminde kararın çocuk ve anne  tarafından ortak alındığı, çocukların okul seçiminde beklenen etkiye sahip  olmadıkları tespit edildi.

Araştırmada, temizlik, gıda, beyaz eşya, mobilya, banka, konut, tatil ve  sigorta ile ilgili satın alma karar süreçlerinde çalışan kadınla çalışmayan kadın  arasında anlamlı farklılıklar bulunduğu, bu harcama kalemlerinde ekonomik anlamda  daha özgür olan kadınların daha fazla belirleyici olduğu saptandı.

Temizlik, beyaz eşya, mobilya, banka, konut, okul ve tatille ilgili  harcama kalemlerinin satın alma karar süreçlerinde ise eğitim düzeyi yüksek  kadınların daha etkin oldukları anlaşıldı.
        
KARARDA ANNE, BABA SORUMLULUĞU PAYLAŞIYOR
        
Yrd. Doç. Dr. Olgun Kitapcı, geleneksel Türk aile yapısında babanın etkin  rol oynayacağı düşünülse de Sivas'ta satın alma kararında anne ve babanın ürün  gruplarının özelliklerine göre sorumluluğu paylaştıklarının görüldüğünü  belirtti.

Babanın ev dışı harcamalarda, annenin ise ev içi harcamalarda daha etkin  rol oynadıkları çıkarımının yapılabileceğini, artık babanın tek başına etkin  olmadığı, birçok harcama kaleminde annenin belirleyici olduğunun ortada olduğunu  bildiren Kitapcı, “Kadınların eğitim düzeyleri ve ev ekonomisine yaptıkları  katkı artmaya devam ettikçe bu eğilim kadınlar lehine gelişmeye devam edecektir”  diye konuştu.