Kekeme çocuklara dikkat

Kekemelik nedir? Çocuklarda hangi belirtilerle ortaya çıkar, neler yapmalı, nasıl yaklaşmalı. İşte öneriler.

Kekemelik tedavisinde sadece fiziksel yaklaşım değil aynı zamanda da psikolojik tedavi de düşünülmelidir. Kekemeliğe eşlik eden pek çok psikiyatrik sorun olabilmektedir. Bu durumun tespit edilmesi ve tedavi planlaması mutlaka uzman yardımı alınarak yapılmalıdır. Ailelerin en çok yakındıkları konu çocuğun kekemelik nedeniyle sınıfında geri kalması ve öğrenmedeki başarısızlığıdır. Öğretmenler durumun nezaketinin farkına varmadığı hallerde çocuk arkadaşları tarafından da alay konusu edilir ve arka sıralara itilir. Bu davranış çocuğun kaygılı halinin artmasına neden olur ve kekemeliği körükler.

Konuyu kekemeler üzerinde çalışan Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi'nden uzman konuşma terapisti Leyla Arslan'ın değerlendirmesini istedik.

Kekemelik, konuşmanın akıcılığında ki ritim bozukluğudur. Çocuklukta konuşmanın ilk yıllarında üç- dört yaş arasında ortaya çıkar. Çocukların çoğunda, ne söyleyeceği konusunda kararsız kalma görülür. Hece tekrarları, sözcük tekrarları yaparlar. Ünlü seslerle başlayan kelimeleri uzatarak konuşurlar. Kelimeler arasında beklemeler, hızlı konuşmalar, yavaş konuşmalar, yabancıların olduğu ortamda konuşmaktan kaçınma görülür. Aşırı yavaş sesle konuşma, ya da aşırı yüksek sesle konuşma gözlenir. Konuşurken ayağını yere vururlar. Boynunu ileri geri hareket ettirirler. Ağzı aşırı açma, el hareketleri ya da kafa hareketleri yardımıyla konuşma görülür.

Çocukta bu belirtilerden bazen sadece bir tanesi bazen de birkaç özellik birden görülebilir. Bu özelliklerin hepsine birden kekemelik denir ama aslında herkesin konuşması farklıdır. Parmak izi gibidir.

Çocukta akıcılığı bozan nedenler herkeste farklıdır. Biz klinik uygulamamızda konuşma akıcılığını kazandırmayı amaçlarız. Bununla birlikte çoğu kez ikincil olarak başka bir sorunu ya da durumu varsa onu çözmeye çalışırız.

"Konuşma beynimizin en üst düzeyde işlevlerinden birisidir.'' Hem fiziksel hem de psikolojik yönden incelenmesi gerekir. Klinik yaklaşımla, kekemeliğin nedenleri araştırıldığı zaman psikiyatrik bir tanının mutlaka konulduğu görülür.

Kaygılı çocukta kekemelik

Anksiyete tanısı almış olan bireylerde konuşma ve davranışlara bir korku duygusu eşlik eder. Çocuk bazı ortamlarda ve aşırı stres altında konuşmada hızlanır ve tonlama yapamaz. Nefesi düzgün kullanamadığı için konuşmanın akışını kontrol edemez. Çocuk kendi kendine normal konuşurken, bazı kişilerin yanında konuşamaz. Otorite olan kişiyle, karşı cinsle, kalabalık ortamda zorlanır. Alışverişte, lokantada sıkıntı yaşar. Dolmuşa para verirken yine sıkıntı çeker ve aşırı terlemeyle birlikte bu durum artar.  Bu nedenle, mümkün olduğu kadar konuşmamayı seçer. Kekemelerde en çok görülen eşlik eden psikiyatrik şikayet anksiyetedir.

Bu durumun mutlaka bir psikiyatri uzmanı ve bir konuşma terapisti psikolog ile birlikte çalışılması gerekmektedir. Bu durum çözülmediğinde çocuğun akademik başarısı düşer ve dolayısıyla hayat zorluklarıyla karşılaşması artar.

Uğur İlyas Canbolat

KAYNAK: //www.hurriyet.com.tr/yasasinhayat/9650378.asp?gid=245&sz=49932