Orkideyi tehdit eden çerez: Kikanda

Zambiya'da orkide sadece güzel bir çiçek değil, aynı zamanda yöresel bir çerezin temel maddesi. Bu çerez, orkidelerin varlığını tehdit edecek kadar çok tüketiliyor.

"Kikanda", "kinaka" ya da "çikanda" adıyla bilinen lezzetli çerez orkide yumrusu, öğütülmüş yer fıstığı ve acı biber ezmesini karıştırarak yapılıyor. Bu karışım pişirildiğinde somun ekmek kıvamına geliyor.

Her yıl bu çerez için Tanzanya, Angola, Kongo ve Malavi'den 4,4 milyon orkide yumrusu Zambiya'ya getiriliyor.

Aşırı toplama nedeniyle orkidelerin geleceğinin tehlikeye girdiği belirtiliyor. Orkide yumruları bitkinin kökündeki karbonhidrat depolarından oluşuyor. Yerüstündeki bitki solup da koşullar yeniden uygun olduğunda bu yumrulardan yeni yaprak ve çiçek filizleri yetişiyor.

Fakat karbonhidrat içerdiği için insanlar bu yumrulara yiyecek gözüyle de bakıyor. Birçok insan açısından ise gelir kaynağı oluyor.

Doğal ortamında orkideleri birbirinden ayırmak kolay olsa da, toplanan yumruları ayırmak neredeyse imkânsız. Süpermarketlerde kullanılan taramalı barkod sistemi bu soruna çözüm olarak görülüyor.

İsveç'teki Uppsala Üniversitesi'nden Sarina Veldman, 'kikanda' çerezi için kullanılan 80'den fazla orkide türünün DNA'sının barkod usulüyle kaydedilmesi üzerinde çalışıyor.

Tanzanya'daki Kitulo Milli Parkı'nda bulunan çok sayıda orkide türü, botanik çeşitliliği sergilemek amacıyla Afrika'daki bu ilk parkın açılmasında önemli rol oynamış.

BBC

Paylaş

Yazar: Zeynep GÜÇLÜCAN

Görüntülenme:

Güncellenme Tarihi:07 Aralık 2016Yayınlanma Tarihi:06 Aralık 2016

İlgili İçerikler