Orta Yaş ve Öncesi Yalnız Yaşamak Alzheimer’e Davetiye Çıkarıyor

Görünüşe bakılırsa orta yaşta bekar veya dul olmak ileride Alzheimer ve başka demans formlarını geliştirme riskini arttırıyor.  

Sosyal ilişkilerin demans riskini azalttığı öteden beri bilinmekte. Geçtiğimiz Haziran ayında, Harvard’lı araştırmacılar yaşlılık evresinde aktif sosyalleşmenin hafıza problemlerini geciktirebildiğini bildirdiler.

Sosyal ilişkiler ve demans üzerine yapılan önceki araştırmaların çoğu çok yaşlı kişilerin sosyal yaşamını konu almaktaydı. Alzheimer Derneği’nin Uluslar arası 2008, Chicago konferansında sunulan yakın tarihli bir çalışmada ilk kez orta yaşta yaşanan ilişkilerin uzun vadeli risk üzerindeki etkisine odaklanıldı. Finlandiya’da iki bin kadın ve erkek elli yaşından itibaren 21 yıl süreyle takip edildi.   

Araştırmacılar orta yaşta bir eş veya partnerle yaşamını sürdüren kişilerin tek başına yaşayan kişilere kıyasen ileri yaşlarda demans geliştirme risklerinin % 50 daha düşük olduğunu saptadılar. Kişinin ne kadar süreyle ve hangi sebepten ötürü yalnız olduğu da risk üzerinde etkiliydi. Bütün bir erişkinlik dönemi bekar kalmak riski ikiye katlarken, evli olup da sonradan boşanan ve orta yaş dönemini yalnız geçirenlerde riskin üç katına çıktığı görüldü.

Demans açısından en fazla risk altında olanlarsa orta yaş öncesi partnerini kaybetmiş ve sonrasında dul olarak yaşamını sürdürmüş kişilerdi. Çalışma evlenmiş olanlara kıyasen bu kişilerde Alzheimer olasılığının altı kat daha fazla olduğunu ortaya koydu.

“Bu durum iki faktörün Alzheimer’de etkili olabileceğini akla getiriyor; sosyal ve entellektüel stimülasyon ve travma.” diyor İsveç, Karolinska Enstitüsü ve Växjö Üniversitesi’nden psikoloji araştırmacısı Krister Håkansson. “Pratikte bu durum, krize maruz kalan, bunalım geçiren kişilere yardım etmenin ve bu uğurda kaynakları seferber etmenin ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor.”

İleriki araştırmada ilişki kalitesinin veya kişilerin her daim bekar kalmaya istekli olup olmamalarının risk üzerindeki etkisi değerlendirilecek.

Çeviri: Ayda Çayır

KAYNAK: www.nytimes.com