TEHLİKENİN FARKINDA MISINIZ?

Aysel Alp/Ankara

Saç boyasından ojeye, jöleden bulaşık deterjanına; naftalinden floresana kadar onlarca ürünün yarattığı tehlikenin farkında mısınız?

Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, hem vatandaş hem de çevre sağlığını tehdit eden ürünler konusunda vatandaşı uyarmak üzere el kitapçığı hazırladı. "Evimizdeki tehlikeli atıklar" başlıklı yayında, hemen her evde kullanılan onlarca ürünün yarattığı tehlikelere dikkat çekildi. Kimyasal içerikli, yanıcı, patlayıcı, zehirli bu ürünlerin kullanımında dikkat edilmesi gereken hususlar anlatılırken; alternatif ürünler de sıralandı. Kimyasal temizleyiciler yerine sabun, tuz, karbonat, sirke gibi ürünlerin kullanımı önerilirken; oje, jöle, naftalin gibi vazgeçilmezlerin tehlikeleri sıralandı.

İşte Evdeki Tehlikeli Atıklar Kitabından dikkat çeken uyarılar:

- Bulaşık makinesinde katı veya toz yerine, daha az tehlikeli olan sıvı deterjan kullanın.

- Çamaşırlar içinse sabun tercih edin. Çamaşırların son durulama suyuna 1-2 fincan sirke eklenirse kalan sabunlar da yok edilmiş olur. Sirke aynı zamanda ürik asidi de yok eder. Bebek çamaşırlarının son durulama suyuna bir fincan sirke koyulabilir.
- Fırın temizleyicileri daha az kullanmak için öncelikle fırın yeni kirlenmişken temizleyin. Yemek atıkları, yağlar kurumuşsa suyla biraz nemlendirdikten sonra tuzla temizleyin. Fırın temizlenmeden önce temizleme bezi, sirkeli suda bekletilirse yağlar daha kolay temizlenir. Temizlik için karbonat kullanılabilir ve çelik bulaşık teli ile fırın temizlenebilir.

Ya da toksik (zehirli) ve korozif (canlı dokuyu yakan ve tahriş eden) olmayan fırın temizleyicileri tercih edilebilir.
- Klorlu değil oksijenli çamaşır suyu tercih edin.Ya da boraks veya hidrojen peroksit bazlı çamaşır suları kullanın.

BORULARA KARBONAT!

- Dezenfektan maddeler fazla tüketilmemelidir. Boru temizliği için; yarım fincan karbonat drene döküldükten sonra yarım fincan da sirke dökün. Dreni kapatın ve 15 dakika bekleyin. Ardından 2 litre su ile durulayın. Dezenfektan maddeler yerine bu işlemi haftada bir tekrarlayın.

NAFTALİN KULLANMAYIN!

- Naftalin gibi güve yok ediciler mümkünse kullanılmamalı. Değilse evin en az kullanılan odasında bulundurulmalı. Kullanılmayan giyecekler sık sık havalandırılmalı. Üzerinde güve yumurtası olup olmadığı kontrol edilmeli. Yünlü ve deriler kullanılmayacak durumdaysa elden çıkarılmalı.Yünlüler saklanmadan önce mümkünse sabunla yıkanmalı. Halılar, kilimler ve poltermöbeller vakumlanmalıdır.  

HAMİLELER OJE KULLANMAYIN!

Hamileler oje kullanmamalıdır. Toluen içermeyen ojeler daha az tehlikelidir.

Sebze atıklarından gübre yapın!
Çimenler sıkça biçilerek gübre ihtiyacı azaltılmalı. Gübre yerine kompost kullanılabilir. Hatta çimenlerin biçilen yeşil kısımları çimenler için yeniden gübre amaçlı kullanılabilir. Ayrıca yapraklar, meyve sebze atıkları da kompost yapılarak bahçede kullanılabilir. Çimleriniz için yağmurlu ya da yağmurun beklendiği havalarda gübre kullanmayın.