Tek bir hapla 100 yıl yaşamak mümkün mü?

Bir hap alıyorsun ve yaşam süren 100 yıl, belki de daha fazla uzuyor. Bazı bilim insanlarına göre bu mümkün...

Şifresi de kromozomlarımızın ucunda bulunan ‘telomer’de gizli.

‘KANSERLİ HÜCRE BU İŞİ SEVER’

Sağlıklı bir şekilde 100 yıldan fazla yaşamak... Kim istemez ki? Son günlerde tartışılan ve bilim dünyasını bölen konu hayal mi yoksa bilimsel temellere dayanan bir gerçek mi? Ütopik görünse de bazı bilim adamlarına göre bu mümkün ve şifresi de kromozomlarımızın ucunda bulunan ‘telomer’de gizli. Deneme aşamasındaki bu çalışmaların bilimsel bir gerçekliğe dayandırılamayacağı konusunda hemfikir olan uzmanlar, ‘telomer’lerin uzatılmasının kansere davetiye çıkaracağına dikkati çekiyor.

‘DNA HASARIYLA İLGİLİ’

Yaşam süremizi DNA’ya kodlanmış genetik yapımız ile çevresel etkiler ve yaşam stilimizin belirlediğini ifade eden Boğaziçi Üniversitesi Moleküler biyoloji ve Genetik Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Umut Şahin, yaşlanmanın vücudumuzdaki DNA hasarı ile doğrudan ilişkili olduğunu belirterek şunları söyledi:

“DNA molekülünü taşıyan kromozomlarımız hücre içinde serbest radikaller, yoğun güneş ışığı ve farklı kimyasal ajanlar tarafından aslında sürekli taciz altında. İnsan vücudundaki her hücre gün içerisinde yaklaşık on bin farklı DNA hasarıyla karşı karşıya kalıyor. Bunların birçoğu hücre içi DNA hasar onarım mekanizmaları sayesinde verimli bir şekilde nötralize edilebilirken bazıları gözden kaçabiliyor ve zaman içerisinde birikebiliyor. İşte bu hasar birikimleri zaman içerisinde yaşlanma ve kansere sebep olabiliyor.”

‘SİHİRLİ FORMÜL YOK’

Telomer kapsülünün hücrelerin yaşam süresini belirleyen önemli unsur olduğunu belirten Şahin, “Ancak telomerleri uzatarak veya kısalmasını durdurarak uzun yaşamı sağlayacak sihirli bir formül yok” diyor.

Şahin, her hücre bölünmesinde kısalan telomerlerin aksine, kök ve kanserli hücrelerin bu bölünmeden etkilenmediğine de dikkat çekerek, “Bu iki tip hücrenin ortak özelliği limitsiz bir şekilde çoğalabilmeleri. Zaten tümörlerin de kanserleşmiş birkaç kök hücreden beslendiğine dair ciddi veriler var. Bu hücreler sınırsız bölünme kapasitesine sahip çünkü telomerleri kısalmıyor. Telomeraz dediğimiz bir enzim bu hücrelerin kromozom uçlarını sürekli uzatıyor. Yani telomerazı aktive etmeye çalışılmasından kanserli hücrelerin çok hoşlanacağı aşikâr.”

‘İNSAN GENETİĞİNDEKİ İÇ DENGE BOZULMAMALI’

Üsküdar Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Korkut Ulucan şu bilgileri veriyor:

“Uzun telomerlerin daha fazla hücre döngüsü geçirdiğine dair çalışmalar mevcut. Bu hücrenin daha uzun yaşaması ile bağlantı kurabilmemize sebep olmaktadır. Ancak hücrelerde ölüme sebep olan birçok faktör var. Telomer bunlardan sadece bir tanesi. Bu yüzden uygulamanın yaşam kalitesini artırma yönünde vaatleri kulağa hoş gelse de tek başına yeterli olacağını düşünmüyorum.”

Ulucan, günümüzde yapılan bilimsel çalışmaların bireylerin yaşam kalitesini artırmaya yönelik olduğunu belirterek, “İnsan genetiğindeki iç denge bozulmamalı” uyarısında bulundu.

MİLLİYET