Uyku Apnesi Nedir?
Uyku Apnesi Nedir?
Uyku apnesi, kişinin uyku sırasında nefes alması kesildiğinde ortaya çıkan ciddi bir uyku bozukluğudur. Tedavi edilmeyen uyku apnesi olan kişiler, uykuları sırasında, bazen gece yüzlerce kez tekrar tekrar nefes almayı bırakırlar.
Tedavi edilmezse, uyku apnesi hipertansiyon (yüksek tansiyon), inme , kardiyomiyopati (kalbin kas dokusunun genişlemesi), kalp yetmezliği , diyabet ve kalp krizi gibi bir dizi sağlık sorununa neden olmaktadır. Tedavi edilmeyen uyku apnesi, iş ve çocuklarda ve ergenlerde okulda yetersizliğin yanı sıra iş bozukluğu, iş kazaları ve motorlu taşıt kazalarından da sorumlu olmaktadır.
Uyku apnesi erkeklerin yaklaşık % 25'inde ve kadınların yaklaşık% 10'unda görülür. Uyku apnesi, bebekler ve çocuklar dahil olmak üzere her yaştan insanı ve özellikle 50 yaşın üzerindeki insanları ve fazla kilolu olanları etkilemektedir.
Uyku Apnesi Belirtileri
Genellikle uyku apnesinin ilk belirtileri hasta tarafından değil, yatak arkadaşı tarafından fark edilir. Etkilenenlerin çoğunun uyku şikayeti yoktur. Uyku apnesinin en yaygın semptomları şunlardır:
● Horlama .
● Gündüz uyku hali veya yorgunluk.
● Uyku sırasında huzursuzluk, sık sık gece uyanma
● Nefes nefese veya boğulma hissi ile ani uyanma
● Uyanma üzerine ağız kuruluğu veya boğaz ağrısı
● Konsantre olma sorunu, unutkanlık veya sinirlilik gibi bilişsel bozukluklar.
● Duygudurum bozuklukları ( depresyon veya anksiyete )
● Gece terlemeleri
● Sık gece idrara çıkma
● Cinsel işlev bozukluğu
● Baş ağrısı
Merkezi uyku apnesi olan kişiler, uyanma üzerine boğulma veya soluklanma hissi yaşayabilmelerine rağmen, tekrarlayan uyanışlar veya uykusuzluk bildirmektedirler.
Çocuklarda belirtiler o kadar açık olmasa da ve şunlardır:
● Okulda kötü performans
● Halsizlik veya uyku hali, genellikle sınıfta tembellik olarak yanlış yorumlanır
● Gündüz ağız solunumu ve yutma güçlüğü
● Solunduğunda göğüs kafesinin içe doğru hareketi
● Ellerde ve dizlerde uyumak veya boyun hiper uzatılmış gibi olağandışı uyku pozisyonları
● Geceleri aşırı terleme
● Öğrenme ve davranış bozuklukları (hiperaktivite, dikkat eksiklikleri)
● Yatak ıslatma
Uyku Apnesi Nedenleri Nelerdir?
Obstrüktif uyku apnesine, genellikle boğazın arkasındaki yumuşak doku uyku sırasında çöktüğünde hava yolunun tıkanması neden olur. Merkezi uyku apnesi genellikle inme gibi merkezi sinir sistemi disfonksiyonu olan hastalarda veya amyotrofik lateral skleroz (ALS, Lou Gehrig hastalığı) gibi nöromüsküler hastalıkları olan hastalarda görülmektedir. Kalp yetmezliği ve diğer kalp, böbrek veya akciğer hastalığı formlarında da yaygındır.
Uyku Apnesi Teşhisi
Doktorunuz uyku apnesini düşündüren semptomlarınız olduğunu düşünürse, bir uyku uzmanıyla uyku değerlendirmesi yapmanız ya da uyku apnesini objektif olarak değerlendirmek için bir gece uyku merkezlerinde uyumanızı önerir.
● Test, bir polisomnogram (PSG) adı verilen bir gece uyku çalışmasını kapsar. PSG, bir uyku laboratuarında eğitimli bir teknoloji uzmanının doğrudan gözetimi altında gerçekleştirilir. Test sırasında, beynin elektriksel aktivitesi, göz hareketleri, kas aktivitesi, kalp atış hızı, solunum paternleri, hava akışı ve kan oksijen seviyeleri gibi çeşitli vücut fonksiyonları gece uyku sırasında kaydedilir. Çalışma tamamlandıktan sonra, uyku sırasında solunumun kaç kez bozulduğu hesaplanır ve uyku apnesinin şiddeti derecelendirilir.
● Yetişkinler için bazen bunun yerine Evde Uyku Testi yapılmaktadır. Bu, ev konforunda yapılabilecek hafif bir uyku çalışması türüdür. Orta ila şiddetli obstrüktif uyku apnesi tanısını doğrulamak için hava akımı, solunum çabası, kan oksijen seviyeleri ve horlama dahil olmak üzere PSG'den daha az vücut fonksiyonu kaydeder.
Uyku Apnesi Tedavisi
Uyku apnesi tedavisi hastanın daralan hava yollarını sürekli olarak açık tutmayı amaçlar. Tedavi hastaları günlük yaşamlarına katkı sağlamaktadır. Uyku Apnesi nasıl geçer tedavisi yapılır sorularını cevapları hastanın hava yollarındaki tıkanıklığın sebebinin öğrenilmesi ile başlamaktadır.
Tedavinin hastaya faydaları şunlardır:
● Uykusuzluk, Horlama, yorgun kalkma, bellek ve dikkat bozuklukları sorunlarında iyileşmeler
● Hastalığın uzun vadede kişiye getireceği hastalıklardan korunma
● Diğer hastalıkların (kalp, tansiyon, diyabet gibi) ilerleyen süreçte daha da kötüleşmesini engeller
Konservatif tedaviler : Hafif obstrüktif uyku apnesi vakalarında, tek gereken konservatif tedavidir. Kilolu kişilerin % 10 kilo kaybı bile çoğu hasta için apneik olay sayısını azaltmaktadır. Bununla birlikte, kilo vermek, obstrüktif uyku apnesi ile ortaya çıkabilecek iştah ve metabolizma değişikliklerinden dolayı tedavi edilmeyen obstrüktif uyku apnesi ile yapmak zor olmaktadır.
Mekanik tedavi : Pozitif Havayolu Basıncı tedavisi, obstrüktif uyku apnesi olan çoğu insan için tercih edilen ilk tedavidir. PHB tedavisi ile hastalar burun ve / veya ağızlarına maske takarlar. Hava veren cihaz havayı yavaşça burun ve / veya ağız kısmına yerleştirilir. Hava basıncı, üst hava yolu dokularının uyku sırasında çökmesini önlemek için yeterli olacak şekilde ayarlanır.
Uyku Apnesi için hangi doktor ve hangi bölüme, ne zaman gidilmeli?
Hastalığın ilk belirtileri horlama olduğundan hastanın ilk olarak hastanenin kulak burun boğaz bölümüne giderek doktora muayene olması gerekmektedir. Bunun yanında kulak burun boğaz hastaneleri de muayene için gidilebilecek merkezlerdendir. Muayene edilen hastanın üst solunum yollarında herhangi bir sorun yok ise Göğüs Hastalıkları bölümüne yönlendirilmektedir.
Çocuklarda Uyku Apnesi
Çocuklarda da tıpkı yetişkinler gibi testlerden geçerek teşhis konulmaktadır. Bunların yanında tedavi öncesi çocukta aşağıdaki durumların görülüp görülmediği kontrol edilmelidir.
● Haftada 3 veya daha fazla horlama
● Aşırı yorgun tavırlar
● Sabahları uyanmakta güçlük çekme
● Uyku pozisyonları normalin dışında oluşu
Eğer çocuk yukarıdaki belirtileri bünyesinde barındırıyor ise ve kilolu ise ilk yapılması gereken bir spor aktivitesiyle birlikte sağlıklı beslenme programı uygulanmalıdır. Uyku sorunu ve nefes alma problemi yaşatacak altta yatan başka bir rahatsızlığı var ise tespit edilip tedavi edilmelidir.
Hamilelerde Uyku Apnesi
Hamile olup uyku apnesi yaşayan kadınların tedavi edilmeyenlerin bebekleri bir takım riskler taşımaktadırlar..
Bu riskler şunlardır:
● Anne karnında gelişme geriliği
● Annede yüksek tansiyon gelişmesine bağlı bebek sağlığının riske girmesi
● Düşük doğum ağırlıklı bebek olması
Paylaş