YARIYIL TATİLİNDE ÇOCUK İNTERNET ESİRİ OLMASIN!

Tatil boyunca bilgisayarda ve internette saatlerce oyalanan çocuğunun mutlu olduğunu düşünen aileler yanılıyor! Çünkü çocuk, duygusal ihtiyaçlarını karşılayamadığı için bilgisayar bağımlısı oluyor. Oynarken mutlu oluyor ama oyun bittiği zaman mutsuzluğuyla yüz yüze geliyor.

Nöropsikiyatri İstanbul Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanı Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan; çocuklar için en iyi yarıyıl tatili seçenekleriyle ilgili soruları yanıtladı:

* Okul başarısı düşük çocukların tatili nasıl olmalı?
Onlarla başarısızlık nedenlerini konuşun ancak sonrasında unutmayın, eğlenmek onların da hakkı. Karne alınınca önce iyi notlarını görmeli, sonra zayıfları görüp 'Bunu nasıl düzeltiriz, burada bana düşen sorumluluk var mı?' sorusu ile sorumluluk duygusu güçlendirilmeli. Eğer başarı düşüklüğü sorumluluk azlığından kaynaklanıyorsa; bazı kısıtlamalarla sorun çözülmeye çalışılabilir. Tatile gidilse bile 'hatanı fark ettin, düzelmeye çalışacağına söz verdin, bunun için tatili kabul ediyorum' mesajı verilebilir. 'Sen sorumluluk sahibi bir çocuksun; fakat zaman planını iyi yapamıyorsun. Bunun için birlikte bir plan yapalım, bunu uygularsan başarılı olursun' yaklaşımı da öğrenciyi rahatlatır. Kusurlarının nedenini öğrenmek, çocukların hayatı öğrenmelerini de kolaylaştırır.

* Okul başarısı çok iyi olan çocuklar tatili nasıl değerlendirmeli?
Okul başarısı çok iyi çocuklar tatili hak etmişlerdir. Ama okulda çok başarılıyken; hayata atıldığında, evliliğinde ya da iş yaşamında istikrar gösteremeyenlere de çok rastlıyoruz. Hayatlarını akademik başarıya indirgemiş gençlerin sosyalleşmeye ihtiyaçları vardır. Arkadaş grupları olmalı, anne baba ve arkadaşlarla birlikte zaman geçirmeliler. Çocuklarınıza bu imkanı tanıyın, yani bırakın eğlensinler!

* Sömestir boyunca aile büyüklerinin yanına gönderilmesi çocuğu nasıl etkiler?
Eğer çocuğun tatili geçireceği kişiler başka bir şehirde oturuyorsa; bu konu üzerinde düşünün. Ailelerinden uzakta büyüyen çocuklar, evlerine geri döndüklerinde bir uyum problemi yaşayabilir. Gerçi birçok ailede büyükanneler çocukla gerçek ve sağlıklı bir ilişki, teke tek güven ilişkisi kurmayı başarabiliyorlar ama bu durum yine de çocuk açısından bir risk taşır. Çocuğa 'ailem beni bırakmış' duygusunu hiçbir zaman hissettirilmemeli. Her zaman altını çizdiğimiz bir gerçek var: İyi insan, başarılı insan olmak önemli fakat iyi bir anne ve baba olmak çok daha önemlidir.

* Aile büyüklerinin çocuğa karşı tavrı nasıl olmalı?
Şu noktanın altını çizmekte fayda var; büyükanne ve büyükbabalar torunlarına duydukları yoğun sevgiden ötürü çoğu zaman sevgi-disiplin dengesini, disiplin aleyhine bozabilir. Oysa bir çocuğun kişilik gelişiminde sevgi kadar, doğru yöntemlerle verilmiş disiplin de önem taşır. Torun yetiştirme sorumluluğunu üstlenen büyükannelere; bu dengeyi gözetmelerini ve doğru-yanlış, iyi-kötü gibi kavramları çocuğun zihnine yerleştirme konusunda, anne-babayla söz birliği etmelerini tavsiye edelim.

* Çocuk kaç yaşından itibaren kendi başına tatil programı yapabilir?
Kendi başına tatil yapabilmesi, özellikle sorumluluk alması; kendi kararlarını kendi verebilmesi için faydalıdır. Tatil kararlarının ve programlarının 5-6 yaşındaki çocuğa bile danışılarak alınması çocuğun güvenini artırır. Aidiyet duygusunu güçlendirir.

HOBİLER EDİNSİN
* Tatil boyunca odasından çıkmak istemeyen çocuğa ne yapmalı; yasak getirmeli mi?
Çocuğun, tatil boyunca bilgisayar ve internetle oyalanması bazı anne ve babaların hoşuna gider. Ucuz bir eğlence gibi gözükür. Ancak internetin bağımlılık yaptığını artık biliyoruz. Tatil süresince çocuk başka şekillerde karşılayamadığı duygusal ihtiyaçlarını karşılamak için bilgisayar oyunlarına sığınıyor olabilir. Fakat şöyle bir sorun vardır; çocuk oyun oynarken mutlu olur ama oyun bittiği zaman hayatın gerçekleriyle karşı karşıya kalır, mutsuz olur. Bu durumla karşılaşmamak için baştan önlem almak, tatili planlamak gerekir.

* Bilgisayar yasaklanır mı?
Bir çocuğa 'tatildesin bilgisayar oyunu oynama' demek, hiçbir zaman gerçekçi olmaz. İnsanlarda yasaklanan şeylere karşı merak içgüdüsü uyanır. Bu nedenle yasaklamak çözüm değil. Yasaklamak yerine çocuğu farklı hobilerle tanıştırmak gerekir. Ailelerin yaptığı hatalardan birisi de; çocuk tam kendisini bilgisayara kaptırmış oynarken 'haydi ders çalış, öğrendiklerini tatilde unutursun' demektir. Böyle denilince çocuk derse düşman olur. Onun yerine 'vaktin doluyor, bak sana 10 dakika daha müsaade. 10 dakika sonra dersinin başına oturacaksın' denilmesi daha doğru olur. Öbür türlü çocukla anne zıtlaşır ve ilişkileri daha da bozulur. Bozulan ilişkiyi düzeltmek ise çok zordur.