YAZ VİTAMİNLERİ
Prof. Dr. Osman Müftüoğlu
Bunları kullanırken nelere dikkat etmelisiniz? Daha çok yarar, daha az zarar görmek için ne yapmalısınız? Yaz aylarında vitamin ve benzeri destekleri kullanmak gerekiyor mu? Bu sorulara yanıt arıyorsanız yazıyı dikkatle okumalısınız.
OSTEOPOROZDAN KORUNMAK İÇİN
Menopoz dönemiyle birlikte östrojen hormonunun koruyucu etkisini kaybeden kadınlarda kemik kırılganlığı artışı (osteoporoz) hızlanmaktadır. Kalsiyum destekleri osteoporozla mücadelede ve artan kalsiyum ihtiyacını gidermede kadınların besin desteği olarak kullanılabilir. Özellikle 50’li yaşlardan sonra kadınlarda kalsiyum desteği almak neredeyse bir zorunluluk gibidir. Kortizon hormonunu, tiroit hormonu desteklerini veya bazı epilepsi ilaçlarını uzun süre kullananlarda da ek kalsiyum desteği verilmezse osteoporoz ortaya çıkacaktır. Kısacası osteoporoz sorununun beklendiği her durumda kalsiyum tuzlarından yararlanmak gerekmektedir. Kalsiyum desteklerini yaz aylarında kullanabilirsiniz.
BAZI SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ İÇİN
Bazı hastalıkları önlemek veya ortaya çıkan sorunları hafifletmek için de besin desteklerinden yaz aylarında da yararlanabilirsiniz. Genetik mirasınızda koroner kalp hastalığı sıklığı yüksekse, kolesterol savaşınızda antioksidanlardan (likopen, resveratrol, quercetin) ve Omega-3 yağ asitlerini (EPA ve DHA) içeren desteklerden yararlanmanız faydalı olacaktır. Genç yaşta karşılaşabileceğiniz Juvenil osteoporoz sorununun tedavisinde doktorunuz kalsiyum ve D vitamini desteklerini kullanmanızı önerebilir. Yaz aylarında güneşlenme olanağınız varsa D vitamini dozunu azaltabilirsiniz.
Geçirdiğiniz ciddi bir mide ameliyatı sonrasında sürekli olarak demir ve B12 vitamini desteklerini verebilir. Bağışıklık desteği kullanmak için Eylül-Ekim aylarını bekleyin. İsterseniz N-asetil sisteinden (NAC), kolostrumdan, echinacea ve çinkodan yaz aylarında da faydalanabilirsiniz. Bellek sorunlarınızla veya kulak çınlamanızla mücadelede çinkodan, ginkgo biloba özlerinden kullanmanız önerilebilir.
Kullandığınız bazı ilaçların yol açtığı sorunlardan kurtulmanız için besin desteklerinden yaz mevsiminde de faydalanabilirsiniz. Sürekli laksatif (bağırsak boşaltıcı) ve diüretik (idrar söktürücü) alanlarda aşırı miktarlarda magnezyum ve potasyum kaybı oluşabilmektedir. Bu durumlarda doktorunuz magnezyum ve potasyum desteklerinden faydalanmanızı isteyebilir.
Vejetaryenler yazın vitamin kullanmalı mı?
Vejetaryen beslenme bazen bir tutkudur. Vejetaryen beslenme tarzıyla vücudunuzun ihtiyacı olan besin unsurlarını yeteri kadar sağlayabilirsiniz. Sebzeler, meyveler, bakliyat ve tahıllar yiyerek “düşük yağ ve yüksek posa” alabilir, kalp-damar hastalıklarından, böbrek ve safra taşları ile osteoporozdan, meme kanseri gibi bazı kanserlerden korunmanıza destek olabilirsiniz. Vejetaryen bir beslenme planında ısrar edenler, bazen yeteri kadar protein temin edemezler.
Demir, kalsiyum, çinko gibi minerallerin, D ve B12 gibi vitaminlerin gerektiği kadar alınmaması sık görülen bir sorundur. Vejetaryen kadınların işi gebelik dönemlerinde daha da güçleşir. Demir ve B12 vitamini eksikliğine bağlı anemiler, protein ve çinko eksikliğine bağlı tekrarlayan enfeksiyonlar, kalsiyum ve D vitamini eksikliğine bağlı kemik kırılganlığı artışı (osteoporoz) ciddi tehlikelere dönüşebilir. Vejetaryenseniz, çinko, kalsiyum, demir, B12 ve D vitamini içeren desteklerden faydalanmanız uygun olacaktır.
Yoğun spor yapan biriyseniz
Orta veya ağır düzeyde sportif aktivitesi olanların günde kilo başına 1,5 gramdan daha fazla protein almalarına gerek yoktur.
Besinlerle veya besin desteği olarak aldığınız proteinler ile protein yapıtaşı aminoasitlerin fazlası daha sonra kullanılmak üzere vücudunuzda depo edilmemekte, enerji olarak harcanmakta veya yağ olarak depolanmaktadır.
Kısacası fazla protein kas kaybına veya yağ artmasına da sebep olabilir. Ayrıca, protein desteğini abarttığınızda böbreklerinizi fazla zorlayabilir, vücudunuzda fazla miktarda su kaybına yol açabilirsiniz. Aktif bir sporcuysanız, biraz daha fazla vitamin ve minerale ihtiyacınız olacaktır.
Gerektiğinde beslenme uzmanları veya spor hekimlerinden destek almalısınız.
Kalsiyum destekleri
Satın alacağınız ürünün ne miktarda kalsiyum içerdiğini öğrenin. Kalsiyum desteklerinin bazıları 400-500 mg ihtiva ederken, diğerleri 1000-1500 mg kalsiyum içerebiliyor. Bir günlük kalsiyum ihtiyacınızın 1000-1500 mg civarında olduğunu hatırlayın! İhtiyacınızı sadece kalsiyum tabletleriyle karşılamaya kalkmayın! 1 bardak süt veya yoğurtla 300 mg, 100 g peynirle 330 mg kadar kalsiyum alabilirsiniz. Yeşil yapraklı sebzeler ve kılçığıyla yenilebilen balıklar da (hamsi gibi) önemli miktarda kalsiyum içerir. Doğal besinlerde aldığınız kalsiyumun aynı zamanda D vitamini, bor, magnezyum, fosfor gibi diğer kemik dostlarını da ihtiva ettiğini unutmayın. Önceliği doğal ürünlere verin. Bir günlük toplam miktarı 2 veya 3 eşit doza bölerek alın. Aralıklı olarak aldığınızda kalsiyum daha iyi emilecektir. Kalsiyum desteklerini 500 mg’dan daha düşük dozlara bölerek tüketmeye çalışın. Aç değil, besinlerle birlikte veya tok karınla alın.
Paylaş