ZEHİRLE KANSER ARAŞTIRMASI

DHA

ESGÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü’ne Zehirli Hayvan Toksini Araştırma Merkezi laboratuarında görevli kimyager Dr. Figen Çalışkan, merkezlerinde akrepler üzerinde araştırma yaptıkları belirtti. Dünyada 1500 akrep türü olduğunu, Türkiye'de ise 18 farklı akrep türüne rastlandığını anlatan Dr. Çalışkan, "Merkezimizde araştırmalar için bulundurduğumuz çoğu Güneydoğu illerinden toplanarak getirilen yaklaşık 150 akrep var" dedi.

Her akrebin kendisine özgü zehri olduğunu anlatan Dr. Figen Çalışkan, laboratuarlarında kanser hastalığı ile ilgili çalışma yürüttüklerini vurgularken şöyle dedi:

"Akrepleri Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde evlerden topladık. Laboratuarda bu akrepleri besliyoruz. Düşük bir elektrik ile de akreplerin zehrini alıyoruz. 3 hafta içerisinde akreplerde zehir tekrar oluşuyor. Yine aynı yöntemle zehrini alıyoruz. Zehir bileşenin haricindeki moleküller üzerinde çalışma yapıyoruz. Bunları kobay fareler üzerinde deniyoruz. Aynı zamanda kanser hastalığı için de çalışmalarımız sürüyor. Akrebin zehrinden aldığımız molekülleri kanser hücrelerinde laboratuar ortamında deniyoruz. Çalışmalarımız devam ediyor. Hedeflerimiz var ve hedeflerimize doğru yeni yeni projelerle gidiyoruz."

Laboratuarlarının geçen yıl TÜBİTAK’la yapılan işbirliği ile kurulduğu belirten Dr. Figen Çalışkan, zehirli hayvan salgılarını laboratuar ortamında incelediklerini anlatırken, "Araştırmamız iki yönlü. Akrep zehirleri ve toksit zehirlerin kimyasal yapılarını inceliyoruz. Bu toksit zehirlerin ne olduğunu bilmeliyiz ki biz bunlara karşı bir antivenom, antiserum geliştirmeliyiz. Antiserum geliştirmek üzere farklı kimyasal yöntemlerle saflaştırma yaparak ardından da fareler üzerinde çalışma yapıyoruz. Çok yakında çok daha kaliteli antiserum geliştirme yapacağız. Yaptıklarımız şuanda başlangıç seviyesinde" diye konuştu.

Akrep zehiri içerisinde 40'tan fazla bileşen olduğunu belirten Dr. Figen Çalışkan, bunlardan bazılarının insanları zehirlediklerini kaydetti. Dr. Çalışkan, "Akrep zehirlerinin içerisinde 40'tan fazla bileşen bulunuyor. Bunların birkaçı insan üzerinde zehirlemeye sebep olurken diğerlerinin etkisi bilinmiyor. Ama o moleküller orada. O zaman niye var? Bu moleküllerin günümüzde uluslararası yapılan çalışmada antitümör, antibiyotik, antiepilepsi, ilaç etkileri bulunabiliyor. İşimizin bir diğer yanı da bu molekülleri saflaştırmak ve bunları olası ilaç etkilerini araştırmaktır. Küba'da bir akrebe izole edilip saflaştırılan bir molekül, beyin tümörü hücrelerinde denendiği ve ilaç aşamasına gidildiği geçtiğimiz günlerde gündeme geldi. Bizim ülkemizde olan akreplerde de bu tarz moleküller, proteinler neden olmasın. Biz bunları araştırıyoruz."

Eskişehir bölgesindeki akreplerin zehirli olmadığını söyleyen Figen çalışkan, "Buradaki akrep sokmalarında 1 gün süren aşırı üşüme, titreme gibi etkileri görünüyor. Ancak Güneydoğu Anadolu'dan Yemen’e kadar olan bölgede bulunan siyah akrepler öldürücüdür" dedi.