Beyindeki Zevk Devreleri

Zevk için beyin bölgelerini saptamak, kısmen, zevki tetikleyebileceğimiz birçok farklı yoldan dolayı zordur. Beynin farklı bölümlerindeki çok özel merkezler, zevk tepkilerini ya da tam tersini, korku, korku ve iğrenme büyütür ya da azaltır. Bunlar hızla değişebilir.

Korteksin, duygularımızın bilişsel değerlendirmesinde benzersiz rolleri var

Zevk, lezzetli yemeklerden, bir filmden, okul ve atletik başarılardan, topluma, ülkeye ve dünyaya yardım etmek için asil çabalardan kaynaklanabilir. Kapsamı sınırlı olan sıradan beğeni ve zevk yolları var. Ayrıca, hazzı büyük ölçüde artıran veya azaltan veya hazzın zıddını, iğrenme ve korkuyu üreten, sıcak ve soğuk noktalar olarak adlandırılan birçok spesifik beyin bölgesi vardır. Aslında, accumbens çekirdeğinin bir bölgesi, sıralarda belirli tetikleyicilere sahip bir klavye gibi yapılandırılmıştır; bu, zevk ve tiksintide bir artış ve azalmaya neden olur. Korteksin, zevk duygularımızın bilişsel değerlendirmesinde benzersiz rolleri vardır. Bu çoklu tetikleyicilerin etkileşimi ve korteksteki daha yüksek beyin merkezleri çok karmaşıktır ve yeni keşfedilmektedir.

Zevki değil, motivasyonu etkiliyor

Şaşırtıcı olan, birçok farklı zevk kaynağının mezokortikolimbik bölgeler arasındaki aynı devreleri uyarmasıdır. Ödül ve arzu, bunun iki yönüdür ve çok geniş bir döngüye sahiptir. Bu devrenin bir kısmı arzu ve korku arasında ayrım yapar. Zevk üretme ile ilgili olduğu düşünülen bölgeler aslında hiç olmayabilir. Bu, mezolimbik sistemdeki, zevki değil, motivasyonu etkiliyor gibi görünen iyi bilinen dopamin devrelerini içerir.

Zevk alma kapasitesi sağlıklı olmanın bir parçasıdır

Mezolimbik sistem, ödül için bir dopamin devresidir. Orta beynin ventral tegmentumunda (VT) başlar ve accumbens çekirdeğine gider. Tüm bağımlılıklarla yakından ilişkilidir. VT, GABA, dopamin ve glutamat kullanan nöronlara sahiptir. Çekirdek akumbens (NAc) ventral striatumdadır ve iki alt bölgeye ayrılır;  limbik ve motor, kabuk ve çekirdek olarak adlandırılır. NAc, VT'den dopamin ve hipokampus, amigdala ve medial prefrontal korteksten glutamat alan dikenli nöronlara sahiptir.

Bir şeyden sıradan hoşlanma veya saf zevk, esas olarak limbik sistemde küçük bölgelerle temsil edilir. Bunlar daha büyük devrelerin parçası olabilir. Zevk alma kapasitesi sağlıklı olmanın bir parçasıdır. Psikiyatrik hastalık, anhedonia adı verilen normal zevk deneyiminin eksikliği olan semptomları içerir. Ağrı, depresyon, kaygı, korku ve iğrenme gibi birçok duyguyu içerebilen olumsuz bir duygu durumuna disfori denir.

Zevk araştırmasındaki karmaşık bir soru, kişinin kendi bildirdiği öznel deneyimlerin incelenmesini mi yoksa yalnızca bunların davranışsal tezahürlerini mi kapsayacağıdır.

- Beyin devrelerinde arzu, öğrenme, ödül ve hoşlanmanın bir ayrımı vardır.
- Basit duyusal zevkler ve daha yüksek dereceli sosyal zevkler için örtüşen bazı benzer devreler vardır.
- Sıradan zevk, korteks dahil olmak üzere birçok üst bölgeye zarar vererek meydana gelebilirken, zevkin sonuçları ve bilişsel değerlendirmesi ile ilgilenen önemli prefrontal korteks bölgeleri vardır.
- Beynin farklı bölümlerinde zevk tepkilerini artıran veya azaltan -ya da tam tersi- korku, korku ve tiksinti gibi çok özel merkezlerdir. Aslında, bunlar hızla değişebilir.
- Çekirdek akumbens, daha önce düşünülenden çok daha karmaşıktır. Sevmeyi, arzuyu ve ödülleri tetikler, aynı zamanda korku ve tiksintiyi de tetikler. En önemli duygusal tetikleyici klavyelerden biri NAc'dedir.
- NAc'de korkutma arzusunu hızla değiştirebilen birden fazla kimyasal anahtar vardır.

Beğenme, Arzulama ve Öğrenmenin Kesişimi

Ödül basit değildir, ancak şunları içerir:

-Bir şeyden hoşlanmak
- Arzu tetikleyen motivasyon
- Birçok düzeyde öğrenme

Bu üçünün farklı kesişen mekanizmaları vardır ve birlikte veya ayrı ayrı ortaya çıkabilir. Çoğu zaman arzu ya da istemek diğerlerini başlatır. Sevmek bazı yönlerden ne kadar gerekli olduğunu ve ne zaman yeterli olduğunu ölçer. Öğrenme, bu süreçlerin tüm yönlerinde her zaman mevcuttur. Araştırma, hayvan davranışlarının kanıtladığı "beğenmeyi" öznel insan beğenisinden ayırıyor. Objektif “sevme” hem insanlarda hem de hayvanlarda incelenebilir. Evrimde öznel ve nesnel hazzın beyinde ne zaman geliştiği açık değildir. Ve şu anda kabul edilenden çok daha fazlasında mevcut gibi görünse de, kaç hayvanın öznel zevk duygularına sahip olduğu açık değildir.

Bebeklerin yiyecek seçimlerinde nesnel sevme, gevşemiş kaslarla yüz ifadeleri, dudakları yalama ve iğrenme ifadeleriyle ortaya çıkar. Aynı davranışlar maymunlarda ve farelerde beyin sapında reaksiyonlarla meydana gelir, ancak ön beyinden ve özellikle limbik sistemden yukarıdan aşağıya etkilerle daha yüksek merkezler tarafından kontrol edilir. Bir şeye karşı iştahın gelişmesi sırasında, ilgili tüm hareketlerle birlikte yiyeceği (örneğin) tüketmek; bunlara dudak şapırdatma ve yalama kalıpları ve yutmak için temel fiziksel karar dahildir.

Aynı şekilde, “beğenme” davranışları öznel zevk deneyimi olmadan da gerçekleşebilir. Bu ek öznel deneyim, diğer beyin devrelerini içerebilir. Bu, istenen tadın minimal uyaranları ile ortaya çıkabilir. Bunlar bilinçsiz olsalar bile (bilinçli haz olmadan), motivasyon davranışını etkileyebilirler.

Çoğu zaman hoşlanma ve öznel zevk, diğerleriyle karşılaştırıldığında bu deneyimi derecelendirmenin daha yüksek dereceli bilişsel görevinin yanı sıra birlikte ortaya çıkar. Bu bilişsel derecelendirmeler öznel deneyimi etkileyebilir ve insanların zevkli deneyimlerini sorgulamalarına neden olarak onları azaltır. Bazı insanlar, bu mevcut deneyime kıyasla, önceki deneyimlerine ve onlar hakkındaki düşüncelerine dayanarak oldukça farklı öznel deneyimler bildirebilir.

Sol, sağa göre daha güçlü olumlu duygu sinyallerine sahip

Korteks bölgeleri, bilişsel izleme, derecelendirme ve hazzı tahmin etme ile ilgili tüm bu farklı öznel deneyimlerle çok ilgili görünüyor. Pek çok farklı beyin bölgesi neden mi, sonuç mu, yoksa karar vermeyi mi yoksa olayın hafızasını mı temsil ettikleri net olarak anlaşılmamıştır. Ancak, korteksteki bir bölge orbitofrontal korteks araştırmada diğer birçok değişken değiştirilse bile zevkle çok ilişkilidir. Bir örnek, hazzın kademeli olarak azalmasıyla birlikte birçok farklı seyreltme yoluyla yeterince tatlı bir gıdanın hissedilmesidir. Yoğunluktaki bu kademeli değişikliklerle ilgili çalışmalar, ilgili beyin bölgelerini izlemek için en iyisidir. Bu merkez, genellikle sevilen müzikler, bağımlılık yapan ilaçlar ve tatlı yiyecekler tarafından uyarılan orgazmda tetiklenir. Sol, sağa göre daha güçlü olumlu duygu sinyallerine sahiptir.

Sıcak noktalar, çekirdek akumbens ve bağlantılı VP, beyin sapı ve ponsta

Hayvanlarda, istilacı beyin izleme kullanılarak, zevkli deneyimleri artıran veya azaltan ve duygular arasında hızlı geçişte geçersiz olan bir dizi merkez bulunmuştur. Bu merkezlerden bazıları, mevcut zevkli deneyimi artırmaya dahil olur. Bunlardan bazıları normal zevkle ilgili değildir. Temel pozitif tepkiler için sınırlı bir yapı olması ve daha sonra zevki anormal bir miktarda artıran veya azaltan birçok sıcak nokta olması muhtemeldir. Bunlar, ön beyin ve bazıları korteks dahil olmak üzere beynin çeşitli yerlerinde görünmektedir. Başlıca sıcak noktalar, çekirdek akumbens ve bağlantılı VP, beyin sapı ve ponstadır.

Son zamanlarda, hipokampus, amigdala, prefrontal orbitofrontal ve ventromedial bölgeler, insula ve singulat hasarını içeren büyük bir beyin hasarı, aile ve etkinlikler için öznel mutluluk duyguları ile aile için normal duygulara izin verdi. Bu kişide de korku vardı. Korteksi ve ön beyni olmayan diğer hasarlı çocuklar, aile, bakıcılar, oyuncaklar ve müzikten hala olumlu zevk alırlar.

Beyin sapının dorsal ponslarında (parabrakial çekirdek) başka bir sıcak nokta daha vardır, bu da bazıları için şaşırtıcıdır çünkü daha yüksek bir merkez değildir, ancak acının yanı sıra yemekten alınan hazla da ilişkili görünmektedir. Aynı zamanda genel zevk duygularıyla da bağlantılıdır. Her bir sıcak noktada, etkinin sıcak mı yoksa soğuk mu olduğunu belirleyen farklı nörotransmitterler vardır. Ayrıca arzu ve motivasyonu farklı şekilde belirlerler. Araştırmalar, bu belirli kimyasalların sadece o bölgede hazzı uyardığını veya tam tersini ve aynı kimyasalların başka bir bölgede olmayacağını gösteriyor.

Garip olan, çekirdeğin birikmesi ve PFC sıcak noktalarının hasar görmesi veya ortadan kaldırılması durumunda sıradan zevki azaltmamasıdır. Her ikisi de zevki büyük ölçüde artırabilir.

Arzu ve Korku Arasında Geçiş Yap

Çekirdek accumbens'te zevk ve tiksintiden çok daha fazla duyguyu etkileyen çeşitli başka modüller vardır. Bu çeşitli duygular, çeşitli duyguları tetikleyen çok çeşitli merkezlere sahip bir klavye gibi düzenlenir. Bir alan çoğunlukla olumlu duygular ve motivasyonlardır. Başka bir bölge, çoğunlukla olumsuz duygular ve tepkiler dizisine sahiptir. Amigdalanın, hayvanları donduran korku da dahil olmak üzere bir dizi farklı duyguyu etkilediği iyi bilinmektedir. Çekirdek, korku tepkileri, çılgınca savunma girişimleriyle daha aktif hale gelir.

Diğer bir faktör ise, bu anahtarların diğer korku ve zevk kaynaklarını engellemesidir, bu nedenle tam olarak anlaşılmayan karmaşık geri bildirim döngüleri de söz konusudur.

Örneğin farelerde yapılan araştırmalar, parlak ve gürültülü ortamların arzunun azalmasına ve duygunun korkuya dönüşmesine neden olabileceğini gösteriyor. Sessiz ev ortamı gibi ortamlar, arzu alanlarını genişletir ve korkuyu küçültür. Kuşkusuz, insan ortamlarında duygusal klavyenin benzer ayarlamaları gerçekleşebilir. TSSB, anahtarları kalıcı olarak korkuya kaydırabilir. Bağımlılık, arzu ve ödüle geri döner. Gelecek için ilginç olan şey, tüm bunlara çeşitli nörotransmitterlerin dahil olması ve gelecekteki ilaçların, tek tek tuşlara vurmak için uzaysal olarak yeterince hedeflenebilirlerse etkili olabileceğidir.

Dopamin Zevkle Değil Motivasyona Bağlı

Yapılan yeni bir araştırma, bir zamanlar zevk yollarında hayati olarak kabul edilen birkaç bölgenin böyle olmadığını göstermiştir. Biri mezolimbik sistemde fazlaca atıf yapılan dopamin sistemidir. İnsan beynindeki elektrotları kullanan önceki çalışmaların çoğu artık alakalı değil. Bunlar, ödül almak için artan motivasyona neden oldu, ancak gerçek zevk değil. Arzu ya da istek ürettiler ama hoşlanmadılar.

Dopamin en ünlü zevk uyarıcısıdır

Dopamin, popüler literatürdeki en ünlü zevk uyarıcısıdır. Bu dopamin nöronları VT'de başlar ve NAc'ye veya striatumun diğer bölümlerine ve amigdalaya gider. Ödül ve bağımlılıklarda önemlidirler. Ancak, kendi başlarına zevk üretmezler. Zevk dopamin seviyelerine bağlı değildir. Azalan dopamin, zevki mutlaka azaltmaz. Dopamin bölgeleri olmasa bile fareler zevk alır. Parkinson hastaları daha az dopamin ile zevk alır. Azalan dopamin, kokain zevkini durdurmazken, arzuyu durdurur. Depresyonda bile, arzu ve motivasyon azalırken duyusal zevk kalabilir.

İnsan beynindeki elektrotlarla yapılan erken deneylerde, insanların ve farelerin sürekli olarak merkezi uyaran seviyeyi zorlamak isteyecekleri “zevk merkezleri” tanımlandı. Bunlar hipotalamus ve diğer mezolimbik bölgelerdi. Aynı kişiler tarafından daha sonra yapılan araştırmalar, yoğun istekten ziyade hazzın üretildiğini bulamadı.

Motivasyonun etkileri zevk ve korku karışımı değil, bu ikisi arasında gidip gelebilir. Bununla birlikte, değişen bir motivasyon deneyimi, genel bir belirsizlik hissine yol açabilir. Örnekler roller coaster'lar ve korku filmleridir. Beynin farklı bölümlerindeki çok özel merkezler, zevk tepkilerini ya da tam tersini, korku, korku ve iğrenme  büyütür ya da azaltır. Aslında, bunlar hızla değişebilir. Çekirdek akumbens, daha önce düşünülenden çok daha karmaşıktır. Sadece hoşlanmayı, arzuyu ve ödülleri değil, aynı zamanda korku ve iğrenmeyi de tetikler. Sadece bir bağımlılık merkezi değil, birçok yoğunluk seviyesinde çok çeşitli duyguları tetikleyen bir klavyedir. Daha yüksek kortikal merkezler, yüksek seviyeli zevk ve tüm zevklerin değerlendirilmesi ile çok ilgilidir, ancak bu sıcak noktalarla olan ilişki çok karmaşıktır ve henüz net değildir.