Çocuklarda Kişilik Gelişimi

Kişilik, bireyleri başkalarından ayıran, bireye özgü olan özellikler bütünüdür.

Kişilik Nedir?

Kişilik gelişimi, bireyin sosyal ve fiziksel çevresi içinde tutarlı olarak gösterdiği kişilik özelliklerinin oluşumudur. Kişilik, bireylerin, inançlarının, tutumlarının, değerlerinin, güdülerinin mizaçsal özelliklerinin, davranış örüntülerinin bir bileşimini kapsadığından tanımlamak da zorlaşmaktadır. Bireylerin kendilerini tanımlamak için farklı kavramlar kullansa da kişilik “ayırt edici” özelliğe sahiptir. Böylece bireyin kendine özgü özellikleri gelişmektedir.

Kişilik kavramı için söylenebilecek bir başka özellik ise; tutarlı, uzun süre devam eden yani oldukça kararlılık gösteren özelliklere sahip olduğudur, Yani kişilik “tutarlık” özelliğine sahiptir.

Günlük dildeki kullanımına bakıldığında, kişiliğin mizaç ve karakter ile eş anlamlı olarak kullanıldığını görülmektedir. Aslında karakter ve mizaç kişiliğin içinde olan farklı iki kavramdır.

Karakter: Bireyin toplumsal yaşam içerisinde, değerler sistemine uygun olarak doğuştan itibaren edindiği davranış biçimleri anlamını taşımaktadır.

Mizaç: Bireyin doğuştan getirdiği, anatomik, genetik vb. biyolojik özelliklerinin kişiliği belirleyen  bölümünü anlatmaktadır.

Kişilik Hangi Yaşta Gelişmeye Başlar?

Doğuştan itibaren başlayan kişilik geEişimi, ergenliğin sonlarına kadar devam eder.Bireyin duygu, düşünce davranış boyutlarında tutarlılik ve bütünlük kazanması ile kişiliğin, belli bir olgunluğa ulaştığı söylenebilir.

Kişiliği Belirleyen Faktörler Nelerdir?

Kişilik gelişimin bazı yönleri kalıtımdan bazı yönleri de çevreden etkilenmektedir. Genetik faktörler daha çok çocuğun potansiyelinin belirlenmesinde ön planda iken, çevresel faktörler de bu potansiyelin nasıl kullanılacağını açığa çıkarmaktadır. Bunların yanı sıra, zeka ve özel yetenekler, benlik, savunma mekanizmaları gibi diğer faktörler de kişiliğin oluşumuna katkıda bulunmaktadır.

Aileler çocukların karakterini nasıl etkiler?

Anne babaların çocuk yetiştirme tutumları, çocukların kişilik gelişimi üzerinde önemli bir yere sahiptir. Ebeveynleri ile pozitif ve destekleyici iletişimleri olan kişiler diğer sosyal ortamlarda da etkin ve olumlu ilişkiler geliştirebilmektedirler.

Anne ve babanın kendi kişilik özellikleri, çocukların doğuş sırası, çocuğa sağlanan beslenme ve öğrenme imkanları, ailenin büyüklüğü, aile içerisinde eşler arasındaki ilişkiler gibi çeşitli faktörler kişiliğin oluşmasında belirleyici olmaktadır.

Aileler Nelere Dikkat Emelidir?

Ebeveynler, aile ve toplumun olduğu kadar, çocukların ihtiyaçlarını da dikkate alarak, birtakım davranışsal kurallar koymalıdır. Çocuklar bu kurallara uymadığında uygulanan cezalara çok dikkat edilmelidir. Bu cezanın neden verildiği çocuğa açıklanmalıdır ve fiziksel güç kullanılmaz. Anne ve babalar, çocuklarının bağımsız ve sosyal davranışlar göstermeleri için yaşlarına uygun bir şekilde karar almalarını cesaretlendirmelidir. Demokratik tutum sergileyen anne babaların çocuklarının bağımsız, kendine güvenen, , girişken, yaratıcı olma olasılıkları daha yüksektir.

Dijital Ortamlar Kişilik Gelişiminde Ne Kadar Etkili?

Dijital ortam, bireyin etkileşimlerini hızla yaygınlaştırmaktadır. Bu döngünün içinde yer almak için birey, belirli bir zaman sonra kimliğini dijital ortamların belirlediği kurallara göre, orada baskın olan ya da popüler olan durumlara göre oluşturmaya başlayacaktır. Birey, içinde bulunduğu ortama göre farklılaşacaktır.

Yrd. Doç. Dr. Melek Gözde Luş'tan randevu almak için:

Yrd. Doç. Dr. Melek Luş'un diğer yazıları için tıklayın...