İnternet dili nasıl değiştiriyor?

Teknoloji hakkındaki konuşmalarımız ve bu yolla kurduğumuz iletişim hızlı bir değişim gösteriyor. Dilin geleceği bakımından ne anlama geliyor bu?

İnternetle ilgili her konuya “siber” kelimesinin eklendiği zamanların üzerinden çok geçmedi. Ama 1998’de New York Times’da çıkan bir yazıda bu kelimenin kısa sürede ömrünü dolduracağı öngörülmüştü. Artık yeterince havalı değildi.

Gazete haklıymış. Bugün kimse siber ortamdan söz etmiyor pek. Bu kelimeyi içeren internet aramaları son 10 yılda çok azaldı.

Ama “siber saldırı” ya da “siber suç” terimleri son yıllarda popüler oldu. Yani siber kelimesi karanlık, tehdit edici, kötü şeylerle birlikte anılır hale geldi.

İnternet için kullandığımız kelimeler de değişti. Artık “internet” ve “web” kelimelerini eskisi kadar bariz kullanmıyoruz.

Bazı dil uzmanları bu kelimelerin yerine (İngilizcede) daha genel bir ifade olan “online” (çevrimiçi) kelimesinin geçtiğini söylüyor.

AKILLI TELEFONLARIN ETKİSİ

Amerikan Üniversitesi’nde dil bilimi profesörü ve “Ekrandaki Kelimeler: Dijital Dünyada Okumanın Kaderi” (Words Onscreen: The Fate of Reading in a Digital World) adlı kitabın yazarı Naomi Baron, internetle ilgili eylemlerimizden nasıl söz ettiğimizde akıllı telefonların etkisine dikkat çekiyor.

Örneğin biri yakındaki bir restoranı aramak istese internete bakmaktan söz etmiyor.

 “İnternete bakayım demezsiniz, ‘telefonuma bakayım’ dersiniz; çünkü elinizdeki fiziki cihaz odur” diyor.

Pittsburgh Üniversitesi’nden dil bilimci Lauren B Collister ise internet üzerinde bir şeyi araştırma eylemi için “googlelamak” kelimesinin ya da “Google’a sorayım” ifadesinin kullanıldığını belirtiyor.

Ayrıca marka adlarının fiil yerine kullanılması da oldukça yaygın.

Elektrikli süpürgeyle süpürme eylemi için “Hoover yapmak” ya da fotokopi için “Xerox” (ya da kağıt mendil için Selpak) ifadesinin kullanılması gibi bugün Facebook’tan mesaj göndermek yerine “seni Facelerim” gibi deyimler kullanılıyor.

DOĞAL KONUŞMA

Yani teknoloji hayatımıza girdikçe onunla ilgili kelimelerin kullanımı da yaygınlaşıyor.

Dil bilimci yazar Gretchen McCulloch ise diğer kelimelerin de kısaltıldığını ve ve resmiyetini yitirdiğini söylüyor. Örneğin artık İngilizcede ‘e-mail’ kelimesi araya tire işareti konmadan da yazılabiliyor.

Baron ise başka bir şeye daha dikkat çekiyor. İnsanlar fazla teknik olmayan ve çok yabancı gelmeyen terimleri kullanmaya daha eğilimli.

Siri ve Google Now gibi uygulama programları da doğal konuşmayı teşvik ediyor. Örneğin internette bir konu “grip – ateş belirtileri” yerine “gribin belirtileri nelerdir” şeklinde aranıyor daha çok.

HÜRRİYET