Obezite Nedir? Obezite tipleri nelerdir? Obezite kaça ayrılır? Obezite hakkında her şeyi Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi'nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Özden Örkçü anlattı....

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından da obezite, sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanmıştır.

DSÖ, fazla kiloluluk ve obezite tanımını beden kitle indeksine

[BKİ = Ağırlık (kg) / Boy (m2 )] dayanarak yapmaktadır.

Buna göre obezitenin tanımı

• Fazla kiloluluk: BKİ = 25.0-29.9 kg/m2 ve

• Obezite: BKİ ≥30 kg/m2 olarak kabul edilmektedir.

P

Obezite Tipleri:

Tip 1 Obezite

Aşırı yemek yemekten kaynaklanan obezite, tedavisi en kolay olan tiptir.

Tip 2 Obezite (Stres Obezitesi)

Bu tipte aşırı tatlı yeme atakları görülür, tedavisi için diyet düzenlemesi gerekir.

Tip 3 Obezite (Gluten Obezitesi)

Genç kadınlar ile menopoz dönemindeki kadınlar bu tür obeziteye en hassas grubu oluşturur. Altında sigara, alkol ve hareketsizlik yatar.

Tip 4 Obezite (Aterojenik Metabolik Obezite)

Bu tip obezitesi olan insanlarda karın balon gibi şiştir. Vücuttaki bütün yağ karın bölgesinde depolanır.

Tip 5 Obezite (Venöz Dolaşım Bozukluğu Obezitesi)

Bu tip şişmanlık genellikle kalıtımsal şişmanlıktır. Bu hastaların bacak kısımlarında da kalınlaşma görülür. Egzersiz özellikle de koşma ve tırmanma bu tip hastalar için hayati öneme sahiptir.

Tip 6 Obezite (Hareketsizlik Obezitesi)

Bu tip obezite vücudun daha önce hareketliyken son dönemde hareketsiz kalan kısımlarında oluşur. Bu obezite tipinde asla aç kalarak metabolizma hızınızı yavaşlatmamak gerekir, aksi halde yağ yakım hızı yavaşlar.

Obezite genetik midir sonradan mı gelişir?

Genetik faktörler değişik bireylerin çevreye verdiği yanıtı belirlemede kritik bir önem taşıyabilirler. Bu aynı çevresel koşullarda yaşayan bireylerin farkı vücut ağırlıklarında olmasını açıklayabilir. Hangi çevresel Faktörler Aşırı Yemeği Uyarır? Gıda çokluğu ve porsiyon büyüklüğü obeziteyi arttıran çevresel etkiler arasındadır. En önemlisi ise büyük miktarlarda gıdaların tüketilmesidir. Çok lezzetli ucuz gıdalara her yerde ulaşılabilmektedir. Porsiyonlar özellikle USA’ da çok büyümüştür. Bu özellikle bizde de son zamanlarda yerleşen "fast food" restoranlarda "super sizing" menü formları ile göze çarpmaktadır.

Obezite tedavisi nasıl uygulanır?

Yapılan çalışmalarda, depresyonun obezite riskini veya obezitenin depresyon riskini artırdığı gibi birbirinden farklı sonuçlar bildirilmesine rağmen, çoğunlukla depresyon ve obezite arasında karşılıklı etkileşime bağlı bir ilişki olduğu belirtilmiştir.

Burada kişinin beslenme anamnezini iyi sorgulamak gerekir, diyet psikolojisinden çok sağlıklı beslenmeyi yaşam tarzına getirmek ve öğün planlamasını iyi yapmak gerekir. Sosyal zamanlarda nasıl davranacağını, sağlıklı beslenirken de bu tür ortamlardan kaçamaması gerektiğini aksine yeme davranışlarını sorgulayıp. Sağlıklı beslenmeyi hayatında yer edinmek gerekir.

Obezite tedavisi kişiye özel midir?

Sağlıklı beslenme kişiye özeldir, burada etkili olan yaşam koşulları, bireyin çalışıp çalışmaması, yaşı cinsiyeti, kronik (diyabet, tansiyon, kalp-damara hastalığı, böbrek rahatsızlığı vb) bir hastalığa sahip olup olmaması, emzireme ya da loğusa, çocuk – ergen gibi şartlara bağlı olarak beslenme düzeni, besin gereksinimi değişebilir.

Obezite tedavisinde ameliyat şart mı?

Obezite tedavisinde hemen hemen herkesin bir diyet öyküsü vardır. Bu durum kilosunu katlayıp arttıran kişilerde daha çok görülmektedir. Birkaç diyet denemelerinden sonra birey pes etmemelidir. Çünkü mide ameliyatı olmak durumu değiştirmeyecek. Bozulmuş bir beslenme devamında ameliyat olsa dahi obeziteye geri adım attırabilir.

Obeziteye bağlı görülen, yüksek tansiyon, yüksek kan yağları, bel çevre genişliği devamında seyreden insülin direnci ya da Tip 2 diyabet hatları, süper morbid obez sınıfına dahillerse hele, başarısız sonuçlanan diyet girişimlerinden sonra son çareyi ameliyat olmakta buluyor.

Ameliyat bir kaçış kurtuluş yolu değildir bu unutulmamalıdır. Sağlıklı beslenme düzenini oturtturamamış kişiler sonrasında mide genişleme korkusuyla ya da tam tersi midenin daha da küçülmesi durumuyla karşılaşabilirler.

Obezite tedavisi ne kadar sürer?

Enerji alımı ve enerji tüketimi arasındaki pozitif ya da negatif ilişki vücut ağırlığındaki değişime neden olacaktır. Obez bireyler istenilen vücut ağırlığına düştükten sonra, yeme alışkanlıklarını ve tutumlarını değiştirmediği takdirde tekrar kilo alımı söz konusu olacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken konu; yüksek yağlı yiyeceklerden uzak durmak, fiziksel aktiviteyi arttırmak, porsiyon kontrolünü sağlamak ve düşük yağ içerikli ve besleyici özelliği yüksek olan sebze meyve ve kompleks karbonhidratlara beslenmelerinde yer açmak olacaktır.

National Weight Control Registry (NWCR) 1 yılda başarılı kilo verenleri, yukarıda belirtilen davranış bozuklukların düzelterekten kilo almalarını önlediklerini kabul etmiştir. Bu başarılı obez bireyler (5 yıl içinde ortalama 67 pound kilo kaybını sağlayanlar) tekrar çok yüksek kilo alma riski altındadır. Obezitenin önlenmesinde bireylerin karşılaştığı en önemli başarısızlık mevcut ve değişmeyen çevresel koşullar varlığında değiştirilmeye çalışılan davranışların idamesidir. Çevresel koşulları değiştirmek obeziteyi önlemede gerekli olan davranışların sürekliliğini sağlayacaktır.

Obezitenin nedenleri nelerdir?

Genetik yatkınlık
Çevresel faktörler
Yüksek yağlı ve enerjisi – kalorisi yüksek yiyecekler
Fast-food / hazır gıdalar
Sedanter yaşam / fiziksel aktivitede azalma başlıca nedenler arasında yer alabilir.