Yeni bir dilbilimsel analiz, popüler yapay zekâ sohbet botları ChatGPT ve Gemini’nin, tıpkı insanlar gibi kendilerine özgü yazı tarzlarına (idiolekt) sahip olduğunu ortaya koydu. Bu bulgular, yapay zekânın yazılı içerik üretimindeki geleceği hakkında önemli soruları da beraberinde getiriyor.

Yapay Zekâ Yazım Tarzı Geliştiriyor: Dilbilimcilerden Çarpıcı Tespit

Polonya’daki Gdańsk Üniversitesi’nden dilbilimci Karolina Rudnicka’nın yürüttüğü yeni bir çalışma, yapay zekâ sohbet botlarının da insanlar gibi kendilerine özgü yazım tarzlarına—yani idiolektlere—sahip olduğunu ortaya koydu. Bu keşif, ChatGPT ve Gemini gibi popüler LLM (Large Language Model) tabanlı araçların yalnızca bilgi vermekle kalmadığını, aynı zamanda dil kullanımı açısından bireysel tercihler geliştirdiğini gösteriyor.

ChatGPT mi Gemini mi? Tarzlar Net Şekilde Farklılaşıyor

Araştırmada, her iki modelin de diyabet hakkında yazdığı yüzlerce metin karşılaştırıldı. Yapay zekâların yazı tarzları, kelime seçimlerinden cümle yapılarına kadar belirgin farklılıklar gösteriyor.
ChatGPT’nin metinleri daha akademik, resmi ve teknik bir dille yazılmışken; Gemini, sade, konuşma diline yakın, anlaşılır bir üslup benimsiyor.

ChatGPT sık kullandığı ifadeler:

- “kan glikoz seviyeleri”

- “diyabetli bireyler”

- “artmış risk”

- “yükselmiş olarak tanımlanan”

Gemini’nin tercih ettiği ifadeler:

- “yüksek kan şekeri”

- “kan şekeri kontrolü”

- “bu bir ... değildir”

- “zincirleme etki”

Delta Yöntemiyle Yazarlık Tespiti: Yapay Zekânın Parmak İzi Gibi

Çalışmada kullanılan Delta yöntemi, metinlerdeki işlevsel ve içerik kelimelerinin sıklığını karşılaştırarak yazarlık analizinde kullanılıyor. Sonuçlar net:

-ChatGPT’nin kendi yazılarına olan dilsel “mesafesi” 0.92

-Gemini’nin kendi yazılarına olan mesafesi 0.84

-Karşılıklı mesafe: 1.45–1.49 arası

Bu veriler, modellerin gerçekten de ayırt edici bir yazım tarzına sahip olduğunu gösteriyor.

Yapay Zekâlar Neden İdiolekt Geliştiriyor?

Uzmanlara göre bu durumun birkaç nedeni olabilir:

- En az çaba ilkesi (Principle of Least Effort): Modeller, öğrendikleri kalıpları tekrar kullanma eğiliminde olabilir.

- Dilsel hazırlık (Priming): Bir kelime kullanıldığında modelin onu tekrar kullanma olasılığı artar.

- Ortaya çıkan beceriler (Emergent Abilities): Modeller, eğitilmedikleri halde karmaşık yetenekler geliştirebilir.

Bu idiolekt gelişimi, yapay zekânın sadece eğitim verilerini “ortalama” almakla kalmayıp, kendi ifade biçimlerini de oluşturabildiğini gösteriyor.

En Çok Sorulan Sorular (SSS)

ChatGPT ve Gemini gerçekten farklı yazıyor mu?
Evet. Araştırmalar, iki modelin farklı kelimeleri, cümle yapılarını ve üslup tonlarını tercih ettiğini ortaya koyuyor. ChatGPT daha teknik ve akademik yazarken, Gemini daha sade ve açıklayıcı anlatıyor.

Bu farklılıklar nasıl tespit edildi?
“Delta yöntemi” ile yapılan analizlerde, her modelin kendi metinlerine olan dilsel mesafesi düşük, diğer modele olan mesafesi yüksek bulundu. Bu, her birinin ayrı bir “yazı parmak izi” geliştirdiğini gösteriyor.

Bu fark ne anlama geliyor?
Bu fark, yapay zekâların sadece içerik üretmediğini, aynı zamanda stil ve ifade tercihleri geliştirdiğini gösteriyor. Bu, yapay zekâ yazarlığının etik ve eğitim açısından incelenmesi gerektiğini de ortaya koyuyor.

İdiolekt nedir ve neden önemlidir?
İdiolekt, bir bireyin kendine özgü konuşma ve yazı biçimidir. Adli dilbilimde yazar tespiti, intihal analizi gibi birçok alanda kullanılır. Şimdi aynı yöntemler yapay zekâlar için de kullanılabilir hâle geliyor.

scientificamerican.com'dan çevrilip derlenmiştir....