Nöroloji Uzmanınız Diyor ki:

ALZHEIMER HASTASIYLA GÖRÜŞME “ Efendim hoşgeldiniz!” “ Hoş bulduk” “ Herhangi bir şikayetiniz var mı? “ Yok……….şurada bir şey var (sağ gözünün altındaki bir beni işaret ediyor)..bu alınır mı? “ Alınabilir gibi görünüyor!” “ Yaa!,alınmaz dedi doktor!” “ Olabilir,sizin durumunuza bağlı tabii,sizi çok rahatsız ediyorsa!” “Ediyor doktor,bak(eliyle beni gösteriyor!)” “ Peki onun dışında bir rahatsızlığınız var mı?” “ Yok!” “ Bana niye başvurdunuz o zaman?” “ ……. kontrola geldik!” “ Neyin kontroluna ?” “ ……..hastalığımızın kontroluna” “ Hangi hastalık?” “ (uzun süre duraksıyor)….. “şimdilik bir şeyim yok yani………….. bunama gibi bir şeyim yok yani” “ O zaman?” “ ……..unutkanlık için gelmiştik!” “ O amaçla mı gelmiştiniz bana?” “ Evet,ama herkes unutuyor benim kadar” “ Peki bu unutkanlığınız üzerine sizin bir yorumunuz var mı?” “ Yok!...yaşlılık doktor,…..seksenbeş yaa!” “ Maşallah efendim!” “ Eeeee, daha olmasın mı yani?” “ Ailenizde,sizden öncekilerde var mıydı böyle durumlar?” “Yok….ama ailemden uzaktaydım ben zaten!” “ Peki efendim,size bazı sorular sorayım….Hangi yıldayız?” “ (Şaşırmış biçimde bakıyor……tekrarlıyor) Hangi yıldayız? “Evet” “ ……………neden unuttum ben bunu?” “Bekleyebiliriz efendim!” “ Yaaa!” “ …………tahmininizi alayım efendim!” “………..1991” “1991 yılındayız diyorsunuz!” “Evet!” “Peki hangi aydayız?” “……………..Mart!” “Mart’ın kaçındayız efendim!” “ ……bu aralar da takvime bakmadım!” “Hangi şehirdeyiz?” “Biz mi?” “Evet!” “ İstanbul’dayız” “ Bu binanın kaçıncı katındayız?” (Görüşme 5 katlı binanın 3.katında yapılıyor) “ …bu binanın mı?” “Evet!” “Bilmiyorum saymadım valla!” “Yani giriştemiyiz,en üst kattamıyız?” “ En üst katta değiliz! Asansörle çıktık!” “Peki efendim, size üç tane kelime söyleyeceğim,bunları aklınızda tutmanızı istiyorum; Anahtar,Top,Yumurta. “ Top,Yumurta……….Top,Yumurta” “Hepsi bu muydu?” “…………………” “Yani başka bir kelime söyledim mi? Anahtar mesela!” “Haa,Anahtar!” “ O zaman beraber tekrarlayalım…Anahtar,Top,Yumurta” “Anahtar,Top,Yumurta” “Bunları unutmayalım!” “Peki!” “Şimdi efendim,100’den başlayarak 7’şer 7’şer geriye doğru düşermisiniz?” “Herhalde pek düşemem!” “Denemek istermisiniz? “Deneyelim!” “ 100’den 7 çıkınca ne kalır?” “ 100’den 7 çıkınca….103’mü kalır? “93’mü demek istemiştiniz?” “ 93’mü kalır yani?” “Peki 93’den 7 çıkınca ne kalır?” “ 93….93…. doktor,bunları ben unuttum yaa!” “Soruyorum efendim,öğrenmek için,bir yanlışlık var mı diye” “ Peki, DÜNYA kelimesinin harflerini sondan başa okurmusunuz?” “ DÜNYA kelimesinin……okuyamam…..elime yazılı verirseniz okurum!” “Aklınızda canlandırarak okurmusunuz?” “Okuyamam!” “Bir az önce size üç kelime söylemiştim.Onları bana söyleyebilirmisiniz?” “Anahtar,Yumurta,Top..” “Harika!...Mükemmel!” “Bunun ismini söylermisiniz?”(kalem gösteriliyor!) “Kalem!” “Bu”(bardak gösteriliyor!) “Bardak! “ Bu ne peki?”(cep telefonu gösteriliyor!) “ O ne anlayamadım…(yakınlaşıyor)…telefon mu?.....cep telefonu” Bir cümle başarıyla tekrarlanıyor. Anlama testinden geçiyor. “Yeniden şu üç kelimeye dönersek,nelerdi onlar?” “…Anahtar,Top,Yumurta” “Çok güzel efendim” “Size bazı ifadeler söyleyeceğim,onların ne manayla kullanıldığını soracağım!....Ak Akçe Karagün İçindir ifadesinin anlamı nedir?” “Evet…Para….Karagün için para lazımdır!” “Yani bu sözle ne tavsiye ediliyor insanlara? ” “ Ak Akçe Karagün İçindir” (tekrar ediyor!)….ne bileyim,insanına göre değişir,harcamak içindir,saklamak içindir” “Yani burada insanlara tavsiye edilen harcamak mıdır,saklamak mıdır?” “Valla doktor,harcanıyor şimdi,saklamak yok!” “Ama bu sözle harcamak mı yoksa saklamak mı tavsiye ediliyor? “Saklamak!” “Üzüm Üzüme Bakarak Kararır” “Evet..kararır……………………………..açıklıyamayacağım!” “Dam Üstünde Saksağan….” “Vur Beline Kazmayı(sözümü keserek hemen tamamlıyor!) “Dam Üstünde Saksağan Vur Beline Kazmayı ifadesinin manası ne olabilir?” “ Boş bir şey,uygunsuz da olabilir!” “ Teşekkür ederim efendim!” İZLENİMLER 1.Unuttuğunu unutmak! Doktora son aklında olanı söylemek! 2.Unutkanlığını normal kabul ederek sadece yaşının ilerlemesine yormak! 3.Zaman oryantasyonunun bozulması! (2006 yerine 1991’de olduğunu sanmak! 4. Yargılama bozukluğu (“Üst katta olamayız,asansörle çıktık” ifadesi) 5.Yürütme bozukluğu (sayı düşme ve harfleme zorluğu) 6.Yeni olanı öğrenme zorluğu(cep telefonunu tanıma ve isimlendirme zorluğu) 7.Soyutlama zorluğu(Atasözlerini açıklama zorluğu) Bu belirtilerden hiç biri sadece yaşın ilerlemesiyle açıklanabilir belirtiler olmayıp hastalık sürecinin ifadeleridir. Bu türden bozuklukların en sık görüldüğü hastalık ise Alzheimer Hastalığıdır. HASTANIN YAKININDAN ÖĞRENDİKLERİMİZ “ Beş sene kadar oldu. Eşi vefat etti. Onun ardından hiçbir şeyle ilgilenmemeye başladı. Bir süre bizimle kaldı. Ardından evine döndü ve belirtiler daha da arttı. Yalnız yaşaması için faydalı olur diye baskı yaptık. Evini temizlemedi,bulaşıklar koktu,evi böcek bastı, yemek pişirmedi,komşulara çıktı “ben açım” dedi. Eve pazarlamacıları esnafı aldı, çekler , senetler imzaladı. Bir kadın tuttuk, bir hafta sonra sinirlenip bayıldı, kadın ayrılmak zorunda kaldı. Bir dediği bir dediğini tutmamaya başladı. Yanımıza almak zorunda kaldık. Hava kararınca kötüleşmeye başlıyor, hafta sonu eşim (oğlu) evdeyken oğlunun yanına çıkmamaya, ona görünmemeye başladı.” Yorum: Bir önceki yorumumuzda kendisinden aldığımız bilgiler eşliğinde bu belirtilerin yaş ilerlemesine bağlı belirtiler olamayacağını hastalık belirtileri olabileceğini düşünmüştük. Hastalığın da daha çok Alzheimer Hastalığı olabileceğini tahmin etmiştik. Bu belirtilerin dışında davranışları ve gündelik yaşam işlevleri konusundaki bilgilerimiz eksik kalmıştı. Yakınıyla görüşmemizde bu konular hakkında da bilgiler edindik. Yakını bize başlangıçta büyük bir üzüntü döneminin olduğunu ve gündelik yaşam işlevlerini görememeye başladığını aktardı. Böylelikle, hem bilişsel işlevlerde,hem davranışlarda, hem de gündelik işlevlerde kayıplar olduğunu ve bu durumun ilerlediğini anladık. Bu bilgiler tanımızı kesinleştirmektedir. UYARILAR Kendisiyle görüşmemizde saptadığımız bulgulardan en az ikisi olduğunda bunları yaşla yorumlamayın, ilgili uzmandan görüş alın. Yakınıyla görüşmemizde dikkati çeken, eşinin kaybından sonra makul bir süre geçmesine rağmen belirtiler devam ediyorsa bu durumu üzüntü,depresyon gibi yorumlamayın,ilgili uzmandan görüş alın,unutmayın ki özellikle Alzheimer Hastalığı depresyonla iç içe,bazen ayrılamaz bir başlangıç profili çizebilir. Eve yabancı insanlar alınıyor, mantık dışı şeyler yapılıyorsa hemen ilgili uzmandan görüş alın, 4. Hastanızı zamanla kendisini toparlar diye yalnız bırakmayın,yalnız yaşamaya zorlamayın.Bu zorlama belirtileri arttırır. Unutmayın ki bu hastalığın ilerlemesinin sınırlanması ve günlük yaşam kalitesinin daha da uzun süre korunabilmesi için tedavi imkanları vardır.