Gerçek nedir?
Gerçek, hiçbir zaman "viral" dediğimiz, internette ağızdan ağıza yayılan içeriğin temel malzemesi olmaz.
Gerçek, hiçbir zaman "viral" dediğimiz, internette ağızdan ağıza yayılan içeriğin temel malzemesi olmaz.
Bununla beraber, dijital haber siteleri daha fazla okuyucu çekmek için gerçek ile kurgu arasındaki çizgiyi gitgide belirsizleştiriyor ve bu eylemin online gazeteciliğin çekişmeli dünyasında iş yapmanın parçası olduğunu ifade ediyor. İnternette dolaşan ve son aylarda milyonlarca kez görüntülenen belli başlı anlatılar, zamanla ya tamamen uydurulmuş ya da aslından uzaklaşmış hikâyelere dönüştü. Mesela bir uçakta çıkmış kavgayı anlatan Twitter rivayeti, sonrasında yazarı tarafından "kısa bir öykü" olarak tanımlandı. Bir çocuğun Noel Baba'ya yazdığı mektup, (detayları Amazon linkinde mevcut) aslında 2011'de bir komedyen tarafından yazıldı. Konusu yoksulluk olan bir diğer makale ise, yazarı tarafından aslında farklı izlenimlere istinaden yazıldığı açıklanana kadar 60.000 dolarlık bağışın toplanmasına neden oldu. Öykülerin yaratıcı ları , bu "yaratılarını" ciddiye alınmak maksadı taşımayan online performans sanatı olarak tanımlıyor. Medya kuruluşları ise öyküleri, reklam geliri getiren duygu ve eğlence harmanı olarak görüyor. Öykü düzmeceye dönüştüğünde, tıklanma sayınız önemli sayıda artıyor. Harvard Üniversitesi Nieman Gazetecilik Laboratuarı yöneticisi Joshua Benton, " 'Şayet bu durum internette ses getiriyorsa, bu bizim başarımızdır', diyen haber organizasyonları göreceksiniz. Bir sonraki adımda, olayın gerçek hayatta birinin başına gelip gelmediğini öğrenmek gerekir" diyor. Aralarında Gawker, BuzzFeed, The Huffington Post ve Mashable'ın da olduğu haber organizasyonları; uydurulmuş öyküleri, hemen yanı başlarında yayınlanan ciddi haber içerikleriyle tamamen uyuşmazlık içinde görmüyor. Bunlardan The Huffington Post, 2012 yılında Pulitzer Ödülü kazandı. Gawker ise Toronto Belediye Başkanı Rob Ford'un kokain kullandığını ilk bildirenler arasındaydı. Diğer yandan BuzzFeed, bu konuda araştırmacı ve yabancı muhabir ekibi oluşturuyor. Bu sitelerde görev yapan editörler, insanların bir hayli fazla irtibat içinde olduğu bu çağda, hızlı davranma ihtiyacıyla birlikte doğruluğu dengeleme noktasında ödünler verildiğinin farkındalar. Gawker'ın Yazı İşleri Müdürü John Cook, "Biz doğruluk noktasında katı standartlara sahip olmanın imkânsız olduğu bir enformasyon hacmi ile uğraşıyoruz; oysa diğer kurumlar bu imkâna sahip" diyor. Uçaktaki kurgusal tweetleri, Noel Baba'ya yazılan mektubu ve yoksulluk konulu makaleyi yayınlayan The Huffington Post'un Washington Bürosu Şefi Ryan Grim, "Hızlı işleyiş, gerçeği kontrol eden insanları dezavantajlı konuma getiriyor. Bir şeyi gelişigüzel ortaya atarsanız, onu ilk çıkaran siz olursunuz ve milyonlarca görüntüleme elde edersiniz. Daha sonra olayın yanlışlığı ortaya çıksa bile bu görüntülemeler devam eder. Problem de budur zaten" diyor. Cook, okuyucuların hangi içeriğin ciddi olup hangisinin araştırılmadan alındığını söyleyebileceğini belirtiyor. "Okuyucularımızın şüpheciliğinin ve karmaşıklığın belli bir seviyesi olduğunu düşünüyoruz." Benton, bir öykünün doğruluğuna dair belirsizlik yüzünden editörün, onu yayınlamaktan vazgeçmesinin düşük bir ihtimal olduğunu belirtiyor. Kaç okuyucunun öykünün doğru olup olmadığını önemsediği -en azından tıklama bazında-belirsiz. Kuzey Carolina Üniversitesi Sosyal Psikoloğu Melanie C. Green, i nsanlar ona öyküyü derinden önemsediklerini söylediklerinde de duygusal tepkilerinin aynı kaldığını söylüyor ve "Bu durum kitaplar ve filmlerle aynı. Yeni şeyler görmek istiyoruz, belki de kendi hayatlarımızdan kaçıyoruz" diyor. THE NEW YORK TIMESPaylaş
Yazar: Zeynep GÜÇLÜCAN
Görüntülenme:Güncellenme Tarihi:10 Şubat 2014Yayınlanma Tarihi:01 Mart 2014
İlgili İçerikler
Köşe Yazarları
Sosyal Sorumluluk Projeleri
Kategori Bulutu
Psikiyatri AFAZİ Tüp Bebek Alkol Bağımlılığı Otizm Saç Dökülmesi Esrar Bağımlılığı Alzheimer Bebek Gelişimi Kokain Bağımlılığı Baş Ağrıları Stres Kumar Bağımlılığı Demans Depresyon Sanal Bağımlılık Migren Alerji Opiat Bağımlılığı Parkinson Kadın Hastalıkları Sigara Bağımlılığı Şizofreni Obezite Kardioloji Bipolar Bozukluk Cilt Bakımı