Şizofrenik bozuklukların belirtileri

Şizofrenik bozukluklar için tanı koydurucu işaret ve belirtiler var mıdır? İşte Şizofreni belirtileri.

Şizofrenik bozukluklar için tanı koydurucu işaret ve belirtiler var mıdır? İşte Şizofreni belirtileri.

PROF. DR. ORHAN DOĞAN,  ŞİZOFRENİK BOZUKLUKLARI 500 SORU - 500 YANIT EL KİTABINDA ANLATTI... SORU: Şizofrenik bozukluklar için tipik/tanı koydurucu işaret ve belirtiler var mıdır? YANIT: Şizofrenik bozukluklar için tipik/tanı koydurucu işaret ve belirtiler yoktur. Klinik olarak şizofrenik bozukluklarda görülen işaret ve belirtiler başka psikiyatrik ve nörolojik bozukluklarda da görülebilir. SORU: Klinik işaret ve belirtileri anlamak için klinisyen nelere dikkat etmelidir? YANIT: Bunun için klinisyen hastanın eğitim düzeyine, entelektüel yetilerine, kültürel özelliklerine ve varsa alt kültür (örneğin, dinsel örgütlenmeler) özellik-lerine dikkat etmelidir. Klinik işaret ve belirtiler için hastadan iyi bir öykü almak, ruhsal durum muayenesi yapmak, gözlem yapmak ve yakınlarından bilgi almak önemlidir. SORU: Şizofrenik bozuklukların klinik belirtileri hangi alanlarda görülür? YANIT: Klinik belirtileri gözden geçirmek için tam bir ruhsal durum muayenesi yapmak gereklidir. Klinik belirtiler çok çeşitli olduğu, birçok alanı ilgilendirdiği için burada alt başlıklar biçiminde ele alınacaktır. Bu alanlar dış görünüş, bilinç, yönelim, ilgi ve dikkat, zeka, duygulanım, konuşma, düşünme, algılama, bellek, dışa vuran davranışlar/hareket, fiziksel belirti ve diğer belirti alanlarıdır. SORU: Şizofrenik hastaların dış görünüşleriyle ilgili belirtileri nelerdir? YANIT: Şizofrenik hastaların dış görünüşleri bakımsız, düzensiz, garip olarak nitelendirilebilir. Giysileri düzensiz, uyumsuz, kirli, sökük olabilir. Bakışları anlamsız, boş, korkulu ya da korkutucu, duruşları garip olabilir. Saç ve sakal traşı olmamış, kendilerine bakımları azalmış, tırnakları uzamış ve kirli, dişleri bakımsız olabilir. Kimi zaman tüm saçlarını kazıtmış, kaşlarını kazımış görü-nümde olabilir. SORU: Şizofrenik hastalarda bilinç bozukluğu görülür mü? YANIT: Şizofrenik hastalarda bilinç bozukluğu görülmez. SORU: Şizofrenik hastalarda yönelim bozuklukları görülür mü? YANIT: Yönelim, bireyin zaman, yer ve kişi ile ilgili olarak farkındalığını gösterir. Bunlarda bozulma bu sırayla olur. Şizofreni hastalarında yönelim bozukluğu görülmez. Bozukluk var gibi bir izlenim edinilirse, bu daha çok ilgi ve dikkat azalmasına bağlıdır. SORU: Şizofreni hastalarında ilgi ve dikkat nasıldır? YANIT: Şizofreni hastalarının diğer insanlara ve dış gerçeklere ilgisi azalmıştır. Dikkatleri azalmış ve dağınık olabilir; bir konuya yoğunlaşmaları güç olabilir,    kolayca dağılabilir. Tüm ilgi ve dikkatleri kendi benliklerine ve bedenlerine yönelmiştir. SORU: Şizofreni hastalarının insan ilişkileri nasıldır? YANIT: Şizofreni hastaları güvensiz, dış dünyaya karşı ilgisiz, diğer insanlara karşı soğuk ve uzak olduklarından insan ilişkileri bozuktur. Ancak bir yandan yakınlaşma gereksinmesi gösterirlerken, bir yandan da insanlarla yakınlaşma anksiyete ve korku yaratır. SORU: Şizofrenik bozukluklar zekayı etkiler mi? YANIT: Şizofrenik bozukluklar genel olarak zekayı etkilemez. Fakat ağır ve yıkıma uğramış şizofreni hastalarında zekada gerileme olduğu gibi bir izlenim edinilebilir. Şizofreni hastaları düşük zeka katsayısına sahip olma eğilimindedir. Ancak bu durumun başlangıçta olduğu düşünülür. SORU: Şizofreni hastalarının duygulanımı nasıldır? YANIT: Şizofreni hastalarının duygulanımı anksiyeteli, depresif, künt, yüzeysel, duygusal yanıtta azalma, uygunsuz, apatik, anhedonik, karşıt değerli biçimde olabilir. SORU: Şizofrenik bozuklukların başlangıcında duygulanım nasıldır? YANIT: Başlangıç evresinde duygulanım anksiyeteli olabilir, paniğe benzer bir tablo görülebilir. Hastalar kimi zaman benliğinin parçalanacağı, evrenin yok olacağıyla ilgili paralize edici bir anksiyete yaşayabilir. SORU: Şizofrenik bozuklukların aktif evresinde duygulanım nasıldır? YANIT: Aktif evrede duygulanım öfke, şaşkınlık, taşkınlık biçiminde olabilir. SORU: Şizofreni hastalarında depresif duygulanım niçin görülür? YANIT: Depresif duygulanım akut bir psikozun özelliği ya da sonucu olabilir. Bu durum ilgisizlik, kayıtsızlık, duygusal yanıtlarda azalma, hatta apati biçiminde görülebilir. SORU: Duygulanımda küntleşme ya da yüzeyselleşme nedir? YANIT: Daha çok şizofrenik bozukluğun yerleşmiş olduğu hastalarda görülür. Hasta duygusal yanıt vermez, tepkisellikte azalma vardır, yüz anlatımı farklı uyaranlara karşı bile değişmez, boşluğa bakar gibidir; apatik olabilir. SORU: Uygunsuz duygulanım nedir? YANIT: Duygulanım değişken, oynak, denetimsiz olabilir; uyumsuz olabilir. Duygulanım düşünce içeriğiyle uyumlu olmayabilir. Üzüntülü bir konuşma sırasında, hasta kahkahalarla gülebilir. Basit bir soruya aşırı öfke gösterebilir. SORU: Anhedoni (anhedonia) nedir? YANIT: Gerçekten zevk almanın, hatta zevk almayı hayal etmenin bile yetersiz olmasıdır. Duygulanımda derin bir azalmayı, kısırlığı gösterir. SORU: Karşıt değerlilik (ambivalence) nedir? YANIT: Bir konu, bir kişi ya da bir nesne ile ilgili olarak aynı anda birbirine karşıt iki duygunun/düşüncenin yaşanmasıdır. En sık görülen sevgi-nefret ikilisidir. SORU: Şizofreni hastalarında garip duygular görülebilir mi? YANIT: Bu hastalarda garip duygular görülebilir. Kimi zaman tümgüçlülük (omnipotence), kendinden geçme biçiminde dini coşkular, evrende yalnız ya da tek olduğu duyguları görülebilir. SORU: Şizofreni hastalarında gerçek duygulanım gözlendiği gibi midir? YANIT: Şizofrenik hastaların duygulanımı künt, yüzeysel olarak gözlense de, bu hastalarda gerçekte aşırı bir duygusal duyarlılık vardır. Dışlayıcı tutum ve davranışlardan kolayca ve şiddetli biçimde etkilenebilirler. SORU: Şizofreni hastalarında konuşma ile düşünme arasındaki ilişki nedir? YANIT: Konuşma düşünmenin, konuşma bozuklukları düşünme bozukluklarının göstergesi olarak görülebilir. Bu nedenle birlikte ele alınmaları uygundur. SORU: Şizofreni hastaların da konuşma ile ilgili belirtiler nelerdir? YANIT: Şizofreni hastalarının konuşması amaçsızlık, yandan (çevresel) konuş-ma, düzensizlik, tutarsızlık, ayrıntıcılık, teğet geçme, hızlı/yavaş, basınçlı konuş-ma, yoksullaşma, konuşma yankılanması, çocuksuluk, kalıplaşmış/tekdüze/çok konuşma, hiç konuşmama, saçma/mantıksız konuşma özellikleri gösterebilir. SORU: Şizofrenik hastalarda düşünme alanıyla ilgili belirtiler nelerdir? YANIT: Şizofreni hastalarında düşünme alanıyla ilgili bozuklukları açık ve anla- şılır duruma getirmek için düşünme biçimi, süreci (çağrışım), içeriği alt başlık-larında incelenebilir. SORU: Şizofreni hastalarında düşünme biçimiyle ilgili belirtiler nelerdir? YANIT: Düşünme biçimiyle ilgili bozukluklar hastaların konuşmalarında ve yaz-ılarında nesnel olarak görülebilir. Bu alandaki bozukluklar çağrışım gevşekliğini, teğet geçmeyi, tutarsızlığı, ayrıntıcılığı, sözcük uydurmayı, düşünce yankılan-masını, sözcük salatasını, verbijerasyonu, konuşmamayı, somut düşünmeyi, büyüsel düşünmeyi, regresif düşünmeyi, dereistik/otistik düşünmeyi kapsar. ŞİZOFRENİ OLAN KİŞİNİN ÇOCUĞU ETKİLENİR Mİ ŞİZOFRENİK BOZUKLUKLARIN ETİYOLOJİK ETKİLERİ ŞİZOFRENİ HAKKINDA BİLMEDİĞİNİZ HER ŞEY ŞİZOFRENİK BOZUKLUKLAR HANGİ YAŞLARDA BAŞLAR PROF. ORHAN DOĞAN’IN ŞİZOFRENİK BOZUKLUKLAR EL KİTABI’NDAN ALINMIŞTIR